Uyuşmazlık Mahkemesi Nedir?
Uyuşmazlık Mahkemesi, Anayasa’ya göre, adli ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeye yetkilidir (AY m. 158/1). Fakat diğer mahkemelerle, Anayasa Mahkemesi arasındaki görev uyuşmazlıklarında, Anayasa Mahkemesinin kararı esas alınır.
Uyuşmazlık Mahkemesi; Anayasa ile görevlendirilmiş, adli ve idari (yargı) mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili ve bu kanunla kurulup görev yapan bağımsız bir yüksek mahkemedir.
Kesin olarak çözüm sunmaktadır ve kanunla kurulup görev yapmaktadır.
Uyuşmazlık Mahkemesi Başkan ve Üyelerini Kim Seçer?
Uyuşmazlık Mahkemesi, 1 Başkan ile 6 asıl ve 6 yedek üyeden oluşur. Uyuşmazlık Mahkemesinin yönetimi ve temsili başkana aittir. Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, Anayasa Mahkemesince kendi üyeleri arasından seçilir.
Uyuşmazlık Mahkemesine, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ile Danıştay Genel Kurulunca kendi daire başkan ve üyeleri arasından üçer asıl, üçer yedek üye seçilir.
Uyuşmazlık Mahkemesi Üyelerinin Görev Süresi Ne Kadardır?
Uyuşmazlık Mahkemesinin başkanı, başkanvekili ve üyeleri 4 yıl için seçilir. 4 yılın hesabında göreve başlama tarihi esas alınır.
Görev süresi dolacakların yerine, sürenin sona ereceği tarihten önceki 2 ay içinde; yaş haddi nedeniyle emeklilik halinde ilgilinin emekliye ayrılacağı tarihten önceki 2 ay içinde; görev süresi dolmadan boşalan yerlere ise boşalma tarihinden itibaren 2 ay içinde seçim yapılır.
Uyuşmazlık Mahkemesi Görevleri Nedir?
Uyuşmazlık mahkemesi, adli ve idari yargı mercileri arasındaki uyuşmazlıkları çözmekle yetkili yüksek bir mahkemedir.
Uyuşmazlık mahkemesi, görev kolu olarak ikiye ayrılmaktadır. Bunlar; görev uyuşmazlığı ve hüküm uyuşmazlığıdır.
İdari ve adli yargı gibi farklı yargı kollarının en az ikisi aynı kişinin aynı konu hakkında açtığı davalar dolayısıyla kesinleşmiş kararlar veriyorsa, bu kararlar arasında çelişki bulunuyorsa ve bu çelişki bir hakkın yerine getirilmesini engelliyorsa hüküm uyuşmazlığı bulunmaktadır.
Her iki mahkemenin de davaya bakmaya ısrar ettiği durumlarda iki mahkeme arasında görev uyuşmazlığı ortaya çıkması görev uyuşmazlığı oluşturmaktadır.
Uyuşmazlık Mahkemesinin Toplanması
Uyuşmazlık Mahkemesi, Başkanın çağrısı üzerine toplanır. Toplantının gündemi toplantıdan en az 3 gün önce, raporlarla birlikte üyelere ve ilgili başsavcılara dağıtılır.
Başkan, mahkemeye gelen işlerden tedbirli olanlarla yürütmenin durdurulması istemli bulunanlar gibi acele nitelikte olanların adli tatilden önce bitirilmesi için gerekli tedbirleri alır.
İlgili Başsavcılar veya görevlendirecekleri yardımcıları, gerekli gördüklerinde veya mahkemece gerekli görülen durumlarda yazılı olarak düşüncelerini bildirirler veya toplantılarda sözlü açıklamalarda bulunurlar, oya katılmazlar.
Uyuşmazlık Mahkemesinin Karar Verme Biçimi
Uyuşmazlık Mahkemesinde, üye tam sayısı hazır bulunmadıkça görüşmelere başlanamaz ve karar verilemez. Eksik üyenin yeri o üyenin geldiği yargı merciinin yedek üyesi ile bu olmadığı takdirde başka bir yedek üye ile doldurulur.
Mahkeme, her toplantı dönemi başında, yıllık çalışma planını yapar. Uyuşmazlık Mahkemesinde incelemeler dosya üzerinde yapılır ve kural olarak çoğunlukla karar verilir.
Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder.
Mahkeme, vereceği bütün kararların sonuçlarını ilgili Başsavcıya, görev uyuşmazlığının çözülmesi için kendisine başvuran yargı merciine, kararı beklemesi için yazı yazılmış bulunan yargı merciine veya mercilerine uyuşmazlığın çözülmesi için başvurmuş olan kişilere veya makamlara hemen tebliğ eder.
Uyuşmazlık Mahkemesi Kararlarının Kesinliği ve Bağlayıcılığı
Anayasa’ya göre, Uyuşmazlık Mahkemesi, adli ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümler.
Kanuna göre de Uyuşmazlık Mahkemesinin kararları kesindir.
İlgili yargı mercileri ile bütün makam, kuruluş ve kişiler; Uyuşmazlık Mahkemesinin kararlarına uymak, geciktirmeksizin onları uygulamakla yükümlüdürler. Uyuşmazlık Mahkemesinin kararları bağlayıcı niteliktedir.
Hukuki işlemler; tarafların hak kayıplarının önüne geçilebilmesi amacıyla her aşamada büyük önem taşımaktadır. Bir davanın tarafı olmanız veya tarafınızca gerçekleştirilecek hukuki işlemlerde Ekin Hukuk Bürosu ile iletişime geçerek tecrübeli avukatlarımızdan hukuki destek alabilirsiniz.
Av. Ahmet EKİN & Şevval Asude DOĞAN
