Teşebbüs Nedir? Gönüllü Vazgeçme Nedir?

Teşebbüs, gönüllü vazgeçme ve etkin pişmanlık uygulamada birbirine karıştırılmakla birlikte birbirinden ayrı düzenlemelerdir. Genel anlamda teşebbüs; bir suç işleme kararı çerçevesinde suçun hareketlerine başlanması fakat elde olmayan sebeplerle suçun tamamlanamamasıdır.

Gönüllü vazgeçme; failin kendi iradesi ile suçun icra hareketlerine devam etmekten vazgeçmesidir. Etkin pişmanlık ise suçun sona ermesinden sonra failin pişmanlık duyarak vazgeçmesidir.

Teşebbüs Nedir?

Teşebbüs; bir suç işleme kararı kapsamında elverişli hareketlere başlanıp elde olmayan sebeplerle suçun tamamlanamamasıdır. Teşebbüse ilişkin hükümler genişletici niteliktedir.

Suç yolu bir suç işlenmesinde oluşan aşamalar olup şu şekildedir:

• Suç işleme düşüncesinin oluşması,
• Hazırlık hareketleri,
• İcra hareketlerinin başlaması,
• Suçun tamamlanması,
• Suçun sona ermesiyle suç yolu tamamlanmış olur.

Ceza hukuku bağlamında önemli olan icra hareketlerinin başlamış olma aşamasıdır. Teşebbüs açısından ise; suçun sona erme anı değil tamamlanma anı önemlidir. Suç tamamlandıktan sonra suça teşebbüs mümkün değildir.

Teşebbüsün Koşulları

Teşebbüs aşamasında kalmış bir eylemden cezalandırılabilme koşulları aşağıda sayılmıştır:

• Kasten işlenebilen bir suç olmalıdır.
• Suçun hazırlık hareketleri bitmiş ve icra hareketlerine başlanmış olması gerekmektedir.
• Suçun icrasında elverişli hareketlerin kullanılması gerekmektedir.
• Suç, failin elinde bulunmayan sebeplerle tamamlanamamış olmalıdır.
• Suç tipinin teşebbüse elverişli olması gerekir.

Teşebbüse Elverişli Olmayan Suçlar Nelerdir?

Teşebbüse elverişli olmayan suçlar şunlardır:

• Taksirli suçlara teşebbüs mümkün değildir.
• Salt hareket suçlarına teşebbüs mümkün değildir.
• Salt ihmali suçlara teşebbüs mümkün değildir.
• Teşebbüs suçlarına teşebbüs mümkün değildir.
• Tehlike suçlarına teşebbüs mümkündür.

Teşebbüste Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

• Teşebbüs aşamasında kalan suçlarla ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda belirtilmiştir:
• Fail suçun icra hareketlerine başlayıp daha fazlasını isterken daha azını almak zorunda kalmışsa, tamamlanmış bir suçtan söz edilir.
• Zincirleme suçlar açısından fail, ilk suçu işledikten sonra ikincisi işlerken yakalanırsa tamamlanmış suça göre ceza alır.
• Kesintisiz suçlarda; kesinti gerçekleşmeden fail yakalanmış olursa suç teşebbüs aşamasında kalmış olmaz.
• Yanılma durumunda ise; suç başkası üzerinde gerçekleşeceğinden tamamlanmış sayılır.

Teşebbüs Suçları Nedir?

Teşebbüs suçları; bir suçun teşebbüs aşamasında kalmış olmasına rağmen tamamlanmış gibi cezalandırılan suçlardır.

Kanun koyucu burada bazı suçlar bakımından özel sebepler sebebiyle daha ağır cezalandırmak istemekte olup teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi faili tamamlanmış suçun cezası ile cezalandırmaktadır.

Gönüllü Vazgeçme Nedir?

Gönüllü vazgeçme; failin suçun icra hareketlerini yapmaya başlamasından sonra kendi isteği ile suçun icra hareketlerinden vazgeçmesi veya kendi çabaları ile suçun tamamlanmasını/sonucun gerçekleşmesini önlemesi durumudur.

Gönüllü vazgeçme cezayı kaldıran kişisel bir sebeptir.

Gönüllü Vazgeçmenin Koşulları Nelerdir?

Gönüllü vazgeçmenin koşulları şunlardır:

• Failin suçun icra hareketlerinden cayması veya failin kendi çabaları ile suçun tamamlanmasının veya sonucun gerçekleşmesinin önüne geçmesi gerekmektedir.
• Suçun icra hareketlerinden vazgeçmek, gönüllü olmalıdır. Gönüllü olması başkaca bir engelden dolayı değil failin eyleme devam edebilme imkânı varken eylemi kendi iradesi ile sonlandırması hareketidir.

Sonuç

Sonuç: Fail işlemeyi düşündüğü suça teşebbüsten dolayı cezalandırılmaz, failin gönüllü vazgeçme anına kadar gerçekleştirdiği eylemler başka bir suça konu ise fail, bu suçtan dolayı cezalandırılır.

Ekin Hukuk Bürosu olarak ceza hukuku alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.

Stj. Av. Ebrugül KOÇAK & Av. Ahmet EKİN