Otopsi Nedir?
Otopsi, ölüm nedenini belirlemek amacıyla cesedin baş, göğüs ve karın bölgesinin açılarak iç organlarının incelenmesi işlemidir.
Otopsi Neden Yapılır?
Otopsi, bir kişinin ölüm nedenini, ölüm zamanını ve ölüm şeklinin belirlenmesini sağlamak amacıyla yapılır. Otopsi, özellikle şüpheli ölümler, adli vakalar ve suç soruşturmalarında delil elde etmek için gerçekleştirilir.
Otopsi Türleri Nelerdir?
Otopsi, amacı ve yapılma şekline göre adli otopsi ve tıbbi (klinik) otopsi olmak üzere ikiye ayrılır;
- Adli Otopsi: Şüpheli, ani, doğal olmayan veya suç şüphesi taşıyan ölümlerde, ölüm nedenini ve olayın adli boyutunu aydınlatmak için yapılır.
- Tıbbi Otopsi: Ölüm nedeni kesin olarak bilinmeyen tıbbi vakalarda, hastalığın seyrini ve ölüm sebebini belirlemek amacıyla yapılır. Hastanın yakınlarının izniyle gerçekleştirilir ve genellikle tıbbi araştırmalar için kullanılır.
Otopsi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Otopsi, genellikle vefattan kısa süre sonra gerçekleştirilmelidir. Çünkü süre geçtikçe organlar ve vücut dokuları bozulmaya başlar, bu da otopsinin sağlıklı sonuç vermesini zorlaştırabilir.
Otopsi Kim Tarafından Yapılır?
Otopsi, Cumhuriyet savcısının huzurunda biri adlî tıp, diğeri patoloji uzmanı veya diğer dallardan birisinin mensubu veya biri pratisyen iki hekim tarafından yapılır. Müdafi veya vekil tarafından getirilen hekim de otopside hazır bulunabilir. Zorunluluk halinde otopsi işlemi bir hekim tarafından da yapılabilir; bu durum otopsi raporunda açıkça belirtilir.
Ölümünden hemen önceki hastalığında öleni tedavi etmiş olan hekime, otopsi yapma görevi verilemez. Ancak, bu hekimin otopsi sırasında hazır bulunması ve hastalığın seyri hakkında bilgi vermesi istenebilir. (CMK m. 87/3)
Otopsi Nasıl Yapılır?
Otopsi, cesedin durumu olanak verdiği takdirde, mutlaka baş, göğüs ve karnın açılmasını gerektirir.
Otopsi sürecinde ilk olarak vücudun dış görünümü incelenir, herhangi bir yara, iz veya belirgin değişiklik tespit edilir. Bu aşamada ölüm saatinin tahmini için cilt durumu, renk değişiklikleri ve ölüm sertliği değerlendirilir.
Daha sonra vücudun iç kısımları incelenir. İç organlar çıkarılarak her biri ayrı ayrı değerlendirilir, olası patolojik bulgular kayıt altına alınır. Kan, idrar ve doku örnekleri laboratuvar testleri için alınır.
Alınan örnekler toksikoloji, genetik analiz veya mikroorganizma tespiti için kullanılır. Otopsi sırasında tespit edilen bulgular belgelenir, fotoğraflanır ve otopsi raporunda yer almak üzere saklanır.
İşlem tamamlandıktan sonra vücut aileye teslim edilmeden önce gerekli temizlik işlemleri yapılır.
İşlemler yapılırken kayda alınmalıdır; “…sözü edilen işlemler yapılırken, cesedin görüntüleri kayda alınır.”(CMK m. 87/5)
Otopsi Raporunda Neler Yer Alır?
Otopsi raporunda, vücut üzerinde yapılan tüm incelemeler, muayeneler ve testlerin detayları bulunur. Bu veriler ışığında otopsi sonucu olarak ölümün kesin nedeni belirlenir.
Otopsi İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Otopsi ile ilgili sıkça sorulan sorular şöyledir;
Gömülmüş Ceset Üzerinde Otopsi Yapılır mı?
Otopsi gömülmüş ceset üzerinde de yapılabilir. Gömülmüş bulunan bir ceset, incelenmesi veya otopsi yapılması için mezardan çıkarılabilir. Bu husustaki karar, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından verilir. Mezardan çıkarma kararı, araştırmanın amacını tehlikeye düşürmeyecekse ve ulaşılması da zor değilse ölünün bir yakınına derhâl bildirilir.
Otopsi Raporu Nasıl Alınır?
- E-devlet Üzerinden Sorgulama: Otopsi raporunu öğrenmek isteyen birinci dereceden yakınlar, e-devlet üzerinden raporu sorgulayarak sonuca ulaşabilirler.
- Adli Tıp Kurumunun Resmi Web Sitesi: Otopsi raporu, adli tıp kurumunun resmi internet sitesinden veya kuruma doğrudan başvuru yapılarak temin edilebilir.
- Dava Sürecinde UYAP Kullanımı: Otopsi raporu bir dava sürecinde kullanılacaksa, hakim tarafından UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) sistemine eklenir. Dava tarafları, UYAP üzerinden rapora erişim sağlayabilir.
Otopsi Sonuçları Neyi Gösterir?
Adli Tıp Kurumuna göre genel otopsi işlemleri şu sonuçlar için yapılır;
- Ölüm sebebi,
- Ölüm zamanı,
- Kimliklendirme,
- Vücuttan biyolojik örneklerden olası failin tespiti,
- Yaş tayini,
- Ölüme katkıda bulunan diğer tıbbi sebepler için.
Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Furkan DİLER