Konkordato Nedir?

Konkordato, işleri elinde olmayan sebeplerden ötürü kötüye giden, vadesi gelen borçlarını ödeyemeyen veya ödeyememe tehlikesi olan, ekonomik durumu bozulmuş borçluları korumaya yarar.

Konkordato ile borçlunun alacaklıları arasında eşitlik sağlanır. Konkordato bir yeniden yapılandırma aracıdır. Herkes için konkordato istenebilir.

Konkordato Tanımı ve Anlamı

Konkordato, alacaklılar tarafından kabul edilmiş ve yetkili makamca onaylanmış bir projeye göre borçlunun borçlarını ödemesine veya tasfiye etmesine imkan veren bir cebri icra kurumudur.

Konkordato iflasa yakın fakat ona göre sonuçları daha hafif bir icra ve iflas hukuku kurumudur. Konkordato toplu takip yolu değildir; toplu tasfiye biçimidir.

Konkordato Türleri Nelerdir?

Konkordato oluşum biçimlerine ve etkisine göre sınıflandırılmaktadır. Aşağıda konkordatonun oluşum biçimlerine göre sınıflandırılmış hali mevcuttur:

• Mahkeme dışı konkordato:Herhangi bir resmi makam olmadan tarafların kendi aralarında anlaşarak gerçekleştirdiği konkordatodur. Herhangi bir geçerlilik şekline bağlı değildir. Yalnızca sözleşmeyi imzalayan alacaklıları bağlar. Takipleri durdurmaz. Bir özel hukuk sözleşmesidir. Türk Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
• Mahkeme içi konkordato:Asliye ticaret mahkemesinin katılımıyla gerçekleşen konkordatodur. Adli konkordato da denmektedir.
• Yüzde (tenzilat) konkordatosu:Alacaklıların belli bir yüzde oranında alacaklarından vazgeçtikleri konkordatodur. Borçlu borcun belli bir yüzdesinden kurtulmuş olur.
• Vade (mühlet) konkordatosu:Borcun vadesinin ötelenmesi veya takside bağlanması ile borçlunun borcun tamamını ödediği konkordatodur.
• Karma (kombine, bileşik) konkordato:Burada alacaklı hem alacağının bir kısmından vazgeçer hem de kalan kısım için vade ötelenir.
• İflas dışı konkordato:İflasa tabi olmayan veya iflasa tabi ancak henüz iflas etmemiş olan borçluların talep ettiği konkordatodur.
• İflas içi konkordato:İflas eden borçlunun tasfiye sırasında borçtan kurtulmak için başvurduğu konkordatodur.

Etkisine göre Konkordato adi Konkordato ve Malvarlığının terki suretiyle konkordato olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

• Adi konkordato: Borçlunun alacaklıları ile yaptığı konkordato türüdür. Borçların tasfiye edilmesi ile borçlunun malvarlığının elinde kalmasını ve işlerine devam edebilmesini sağlar. İflas önleyici konkordato da denmektedir.
• Malvarlığının terki suretiyle konkordato:Alacaklılara borçlunun malvarlığı üzerinde tasarruf etme yetkisinin verildiği konkordatodur.

Konkordato Kararı Nasıl Verilir?

Konkordato mahkemeye verilen dilekçe ile başlar. Genel olarak konkordatoyu menfaati gereği borçlu talep eder. Ancak iflasa tabi borçlunun, iflasını talep edebilecek olan alacaklılar da konkordato talebinde bulunabilir.

Konkordato talebini alan mahkeme kanunda aranan belgelerin eksiksiz olduğunu tespit ettiğinde hemen geçici mühlet kararı verir. Bu inceleme çekişmesiz yargı işidir. Geçici mühlet kararı mahkeme tarafından ilan edilir ve kanunda belirtilen yerlere bildirilir. İlanda alacaklılara ilan tarihinden itibaren yedi gün içinde konkordato talebine itiraz edebilecekleri bildirilir.

Geçici mühlet süresi içinde konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılması halinde kesin mühlet verilir. Kesin mühlet bir yıldır.

Konkordato talebi ile amaçlanan iyileşmenin, kesin mühletin sona ermesinden önce gerçekleştiğinin komiserin yazılı raporuyla mahkemeye bildirilmesi üzerine mahkemece resen, kesin mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddine karar verilir. Bu karar mahkeme tarafından ilan edilir ve kanunda belirtilen yerlere bildirilir.

Komiser ilan ile alacaklıları, on beş gün içinde alacaklarını bildirmeye davet eder. İlânda, alacaklarını bildirmeyen alacaklıların bilançoda kayıtlı olmadıkça konkordato projesinin müzakerelerine kabul edilmezler.

Alacaklılar ilanda belirtilen yer ve zamanda toplanır ve konkordato teklifini görüşürler. Komiser toplantıya başkanlık eder ve borçlu hakkında detaylı bir rapor verir. Komiser tarafından, toplantı sonu tutanağı ve yedi gün içindeki katılmalara göre alacaklıların konkordatoyu kabul edip etmedikleri tespit edilir.

Şartların sağlanması halinde mahkeme konkordatoyu tasdik eder ve konkordatonun yerine getirilmesi için gerekli gözetim, yönetim ve tasfiye tedbirlerini almakla görevli bir kayyım tayin edilebilir.

Konkordato İlanı Nasıl Yapılır?

İlk etapta konkordato sürecinin başlaması üzerine tarafların rızası alınır.

Bütün taraflar konkordato süreci için ikna olduktan sonra gerekli belgelerle Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvuru yapılır. Asliye Ticaret Mahkemesi verilen belgelerle beraber tarafların konkordatoya uygunluk durumunu gözden geçirir.

Konkordato komiseri atanır ve süreci raporlar. Komiserin hazırladığı rapor mahkeme tarafından incelenir. Konkordatonun onaylanması durumunda borçlu taraf plan dahilinde işlemleri başlatır ve borçların belirtilen süreç içerisinde ödenmesi sağlanır.

Konkordato Süreci ve Aşamaları

Konkordatonun süreci ve aşamaları aşağıdaki şekildedir:

• Konkordato talebi,
• Geçici mühlet verilmesi ve geçici konkordato komiseri atanması,
• Kesin mühlet verilmesi ve konkordato komiseri atanması,
• Alacaklılar kurulu (ihtiyaç olursa),
• Alacaklılar toplantısı,
• Asliye ticaret mahkemesinin tasik etmesi.

Konkordato Komiseri ve Görevleri

Konkordatonun başarıya ulaşacağı düşünülüyorsa bir yıllık kesin mühlet verilir. Süre altı ay uzatılabilir. Tasdik için gerekli hallerde altı ay daha süre verilebilir.

Bu süreçte kesin mühlet komiseri atanır. Konkordato komiserinen görevleri şunlardır:

• Borçlunun tasarruflarını denetler.
• Borçlunun malvarlığının defterini tutar ve mallarının kıymetini takdir eder.
• İlan ile alacaklıları, alacaklarını bildirmeye davet eder.
• Kendisine bildirilen alacakları inceler, borçlunun görüşünü alır. Bildirilen alacakları ret yetkisi yoktur. Borçlunun kabul etmediği çekişmeli alacaklarla ilgili kararı asliye ticaret mahkemesi verir.
• Alacaklılar toplantısına rapor verir.
• Kanunda sayılan diğer görevleri yerine getirir.
• İhtiyaç halinde alacaklılar kurulu oluşturulabilir.

Konkordato Koşulları ve Sınırları

Mahkeme gerekli şartların oluşmadığına kanaat getirirse konkordato talebini reddeder. Bu karar ilan edilir ve ilgili yerlere bildirilir. Borçlu iflasa tabi kişilerdense ve doğrudan doğruya iflas sebebi varsa mahkeme re’sen borçlunun doğrudan doğruya iflasına karar verir.

Şartların sağlanması halinde mahkeme konkordatoyu tasdik eder.

Konkordatonun onaylanması için aranan koşullar aşağıda sayılmıştır:

• Teklif edilen tutar, iflas halinde alacaklıların eline geçmesi muhtemel olan tutardan fazla olmalıdır.
• Tekli edilen meblağ borçlunun kaynakları ile orantılı olmalıdır.
• Konkordato kanunda belirtilen çoğunlukla kabul edilmiş olmalıdır.
• maddenin birinci sırasındaki imtiyazlı alacaklıların alacaklarının tam olarak ödenmesinin ve mühlet içinde komiserin izniyle akdedilmiş borçların ifasının, alacaklı bundan açıkça vazgeçmedikçe yeterli teminata bağlanmış olması gerekmektedir, (302. maddenin altıncı fıkrası kıyasen uygulanır)
• Konkordatonun tasdikinin gerektirdiği yargılama giderleri ile konkordatonun tasdiki durumunda alacaklılara ödenmesi kararlaştırılan para üzerinden alınması gereken harcın, tasdik kararından önce, borçlu tarafından mahkeme veznesine depo edilmiş olması gerekmektedir.

Konkordato Talebi İçin Gerekli Belgeler ve Bilgiler

Borçlunun konkordato talebine eklemesi gereken belgeler ve bilgier aşağıda sayılmıştır.

• Konkordato ön projesi,
• Borçlunun malvarlığının durumunu gösteren belgeler,
• Alacaklıları, alacak miktarlarını ve alacaklıların imtiyaz durumunu gösteren liste,
• Konkordato ön projesindeki teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile iflas halinde alacaklıların eline geçebilecek olası miktarı gösteren karşılaştırmalı tablo (konkordato başarısını gösteren tablo),
• Denetim raporu.

Konkordato Anlaşması Nasıl Yapılır?

Konkordato anlaşması yapmak için öncelikle borçlu, mahkemeye konkordato talebiyle başvurmalıdır. Mahkeme, talebi uygun görürse konkordato komiseri atayarak süreci yönetir.

Görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesidir. Yetkili mahkeme, iflasa tabi borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yer; iflasa tabi olmayan borçlunun ise yerleşim yeri mahkemesidir.

Konkordato anlaşması, alacaklıların borçlu hakkındaki yargısal işlemlerini dondurarak borçlu tarafından belirlenen şartlar dahilinde borçların yeniden yapılandırılmasını sağlar.

Konkordato anlaşması da borçlunun tüm borçlarından kurtulmasını sağlamaz ve belirlenen şartlara uymadığı takdirde konkordato süreci sonlandırılabilir.

Konkordato Borçların Yeniden Yapılandırılması

Konkordato süreci, borçlu kişinin finansal kriz durumunda kredi borçlarını yeniden yapılandırma fırsatı sunar. Bu yapılandırmada borçların faizi, vadesi ve miktarı gibi unsurlar değiştirilebilir. Borçlu, yeniden yapılandırılmış borçlarını belirli bir sürede ödemeyi taahhüt eder ve bu taahhüdü yerine getirdiği takdirde borçlunun iflasına karar verilmez.

Konkordato, borçlunun iflasından kurtulmasını sağlarken, hem borçlunun hem de alacaklıların menfaatlerini koruyan bir çözüm sunar. Borçların yeniden yapılandırılması için bir fırsat sunan konkordato, alacaklıların haklarının korunmasını da sağlar.

Konkordato İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Konkordato sürecinde borçlu ve alacaklıların dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır.

Konkordato, bir geçici çözümdür ve borçlunun ekonomik durumunun düzelmesine bağlıdır. Bu nedenle, konkordatonun uzun vadeli bir çözüm olmadığı ve borçlunun finansal durumunun sürekli izlenmesi gerektiği unutulmamalıdır.

Alacaklılar arasında farklı borç miktarları ve ödeme koşulları olabilir. Bu nedenle, konkordato planının tüm alacaklılar için adil bir şekilde hazırlanması ve onaylanması önemlidir.

Borçlu, konkordato anlaşmasına uyarak yeniden yapılandırılmış borçlarını ödemekle yükümlüdür. Bu nedenle, borçlu, borçlarını ödemede sıkı bir şekilde disiplinli olmalıdır.

Konkordato Kararının Sonuçları ve Uygulanması

Kararda, tasdik edilen konkordatonun yerine getirilmesini sağlamak için gerekli gözetim, yönetim ve tasfiye tedbirlerini almakla görevli bir kayyım tayin edilebilir.

Bu takdirde kayyım, borçlunun işletmesinin durumu ve proje uyarınca borçlarını ödeme kabiliyetini muhafaza edip etmediği konusunda iki ayda bir tasdik kararını veren mahkemeye rapor verir; alacaklılar bu raporu inceleyebilirler.

Konkordato kararının sonuçları aşağıda sayılmıştır:

• Konkordato kararı, borçlu şirketin alacaklılarıyla borçların yeniden yapılandırılması için anlaşmasını sağlar.
• Konkordato kararı, borçlu şirketin mali durumunu düzeltmesini sağlamak için alacaklılarına borçların ödenmesi sürecini başlatır.
• Konkordato kararı, borçlu şirketin iflas etmesinden kaçınarak faaliyetlerine devam etmesine olanak tanır.
• Konkordato kararı, mahkeme tarafından onaylandığında, borçların ödeme süreci mahkeme denetimi altında gerçekleşir.

Konkordato Kararının Mahkeme Kararı Olarak Hükmü

Konkordato kararının resmi olarak kaydedilmesi ve mahkeme tarafından onaylanması, tarafların hukuki haklarının korunmasını ve konkordato sürecinin hukuki açıdan güvence altına alınmasını sağlar. Alacaklılar, borçların yeniden yapılandırılması için konkordato sürecinde anlaşmalar yapabilirler ancak alacaklıların haklarıyla ilgili anlaşmazlıkların çözümü için mahkeme kararına başvurulabilir. Mahkeme kararı, alacaklıların borçların ödenmesi veya yeniden yapılandırılması konusunda haklarını korumalarını sağlar.

Konkordato kararının mahkeme kararı olarak hükmü, borçlu şirketin iflası durumunda da önemlidir. Eğer konkordato süreci başarısız olursa, borçlu şirket iflas edebilir ve mahkeme kararı, alacaklıların borçlarının tahsil edilmesi için gerekli yasal adımların atılmasına olanak tanır ve alacaklıların haklarını korur.

Konkordato Anlaşması Yapılan Borçların Ödeme Şekli

Konkordato sürecinde borçların ödeme şekli, alacaklılarla yapılan anlaşmaya göre belirlenir.

Konkordato planı genellikle borçların belirli bir kısmının tahsil edilmesini ve geri kalan kısmının ise yeniden yapılandırılmasını içerir. Tahsil edilen kısım, alacaklıların öncelik sıralamasına göre dağıtılır. Yeniden yapılandırılan kısım ise genellikle belirli bir sürede taksitler halinde ödenir.

Konkordato sürecinde borçların ödeme şekli, şirketin mali durumuna ve alacaklılarla yapılan anlaşmaya göre farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak, konkordato sürecinde borçlar belirli bir plan dahilinde yeniden yapılandırılır ve ödeme planına uygun olarak taksitler halinde ödenir.

Konkordato İşlemlerinin Tamamlanmasından Sonraki Durum

Konkordato işlemleri tamamlandıktan sonra, borçlu şirketin mali durumu yeniden yapılandırılmış ve borçları ödenmeye devam edilmektedir. Bu süreç başarıyla tamamlandığında, borçlunun iflası önlenmiş ve şirketin faaliyetlerine devam etmesi sağlanmış olur.

Konkordato işlemlerinin tamamlanması, şirketin finansal sıkıntılarının çözülmesine ve borçların ödenmesine yönelik anlaşmaların yapılmasıyla gerçekleştirilir.

İcra ve İflas Hukuku; tarafların hak kayıplarının önüne geçilebilmesi amacıyla her aşamada büyük önem taşımakta ve uzmanlık gerektirmektedir. İcra ve iflas hukuku alanında yapılacak işlemlerde hukuki destek talebiniz bulunması halinde Ekin Hukuk Bürosu ile iletişime geçerek alanında tecrübeli avukatlarımızdan hukuki destek alabilirsiniz.

Stj. Av. Mehmet Can CİVAN & Av. Ahmet EKİN