Kamu Görevlileri Etik Kurulu Oluşumu ve Görevleri
2004 yılında 5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kabul edilmiştir.
Bu kanunun kabul edilme amacı; kamu görevlilerinin uymakla yükümlü olduğu şeffaflık, tarafsızlık, dürüstlük, hesap verilebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik davranış ilkelerini belirlemek, uygulamayı gözetmek ve Kamu Görevlileri Etik Kurulunun kuruluş, görev ile çalışma usul ve esaslarını belirlemektir.
Kamu Görevlileri Etik Kurulu Nedir?
Kamu Görevlileri Etik Kurulunun kurulma amacı, kamu görevlilerinin uymakla yükümlü olduğu şeffaflık, tarafsızlık, dürüstlük, hesap verilebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik davranış ilkelerini belirlemek ve uygulamayı gözetmektir.
Kamu Görevlileri Etik Kurulunun Görev Alanına Giren Kurumlar ve Personeller
Kamu Görevlileri Etik Kurulunun görev alanına giren kurumlar ve personeller; genel ve özel bütçeli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri, döner sermayeli kuruluşlar, mahalli idareler ve bunların birlikleri, kamu tüzel kişiliğine sahip kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül, fon ve sair isimlerle kurulmuş olan tüm kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan yönetim ve denetim kurulu ile kurul ve üst kurul başkan ve üyeleri dahil bütün personellerdir.
Kamu Görevlileri Etik Kurulunun Görev Alanı Dışında Kalan Kurumlar ve Personeller
Kamu Görevlileri Etik Kurulunun görev alanı dışında kalan kurumlar ve personeller;
- Cumhurbaşkanı,
- TBMM üyeleri,
- Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar,
- Türk silahlı kuvvetleri,
- Yargı mensupları,
- Üniversitelerdir.
Kamu Görevlileri Etik Kurulu Üyeleri Nasıl Seçilir?
Kamu Görevlileri Etik Kurulu üyelerini seçme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. Üyeler çeşitli kamu kuruluş ve kurumlarında görev yapmış olan kişiler arasından seçilir.
Kamu Görevlileri Etik Kurulunda 11 adet üye bulunur. Üyelerin görev süresi 4 yıldır. Söz konusu bu görev süresi dolmadan üyelerin görevine son verilebilmesi söz konusu değildir.
Kamu Görevlileri Etik Kurulu başkanın daveti ile en az 6 üye ile toplanır. Kararlar, üye tam sayısının salt çoğunluğunun aynı yöndeki oyu ile verilir ve ilgili kişilere duyurulur.
Kurulun toplanma sıklığı ayda 4 defadır. Kurul başkanı ve üyelerinin toplantılara katılma zorunluluğu mevcuttur. Peş peşe 3 toplantıya ya da 1 yıl içerisinde toplamda 10 toplantıya katılmayan üyeler istifa etmiş olarak kabul edilir.
Kamu Görevlileri Etik Kurulunun Görevleri Nelerdir?
Kamu Görevlileri Etik Kurulunun görevleri aşağıdaki gibidir.
- Kamu görevlilerinin görevini ifa ederken uymakla yükümlü olduğu etik davranış ilkelerini hazırlayacağı yönetmelikler vasıtasıyla belirlemek.
- Etik davranış ilkelerinin ihlal edildiği iddiası ile resen ya da yapılacak başvurular vasıtasıyla gereken araştırma ve incelemeyi yaparak sonucu ilgili makama bildirmek.
- Kamuda etik kültürünü oturtmak üzere çalışmalar yapmak ve bu konuda yapılacak olan çalışmalara destek olmak.
Kamu Görevlileri Etik Kuruluna Başvuru Usulü Nasıldır?
Başvuru mercii en az genel müdür ya da eşiti seviyedeki kamu görevlileri hakkında kuruldur.
Medeni hakları kullanma yetkisine sahip olan T. C. vatandaşları ile Türkiye de ikamet etmekte olan yabancı gerçek kişiler başvuru yetkisine sahiptir.
Yargı organlarında görülmekte olan ya da yargı organları tarafından karara bağlanmış olan uyuşmazlıklar hakkında kurula başvurulabilmesi mümkün değildir.
Kamu Görevlileri Etik Kurulunda Yapılan İnceleme ve Araştırma Nasıl Olur?
Kamu Görevlileri Etik Kurulu, başvurular ile ilgili yapacağı araştırma ve incelemesini etik davranış ilkelerinin ihlal edilip edilmediği kapsamında yapar. Kamu Görevlileri Etik Kurulunu, kendisine şikayet ya da ihbar vasıtası ile ulaşan başvurular üzerine yapacağı inceleme ve araştırmayı en geç 3 ay içerisinde sonuçlandırmakla yükümlüdür.
Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kararlarının Yaptırımı Nedir?
Etik davranış ilkelerine aykırı bir davranışın tespit edilmesi durumunda bu husustaki kararın Resmi Gazetede yayımlanması gerektiğine ilişkin bir hüküm vardır.
Ancak bu hüküm daha sonradan Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edilmiştir. Uygulamada Kamu Görevlileri Etik Kurulu kararları isim ve kurum belirtilmeden kurulun resmi internet sitesinde yayımlanmaktadır.
Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN
