İstirdat Davası

Cebri icra tehdidi altında borcu ödeyen borçlunun ödediği parayı geri alabilmek amacıyla açtığı davaya istirdat (geri alma) davası denir.

Borçlu ödeme emrine itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması nedeniyle icra takibinin kesinleşmesine rağmen borçlu olmadığını düşünebilir. Böyle bir durumda borçlu icra takibinin borçlusu olmadığının tespiti için menfi tespit davası açabilir. Borçlu menfi tespit davasında alacağın yüzde on beşi oranında teminat yatırarak takibin durmasını ve davayı kazanırsa da takibin iptal edilmesini sağlayabilir.

Menfi tespit davası açmayan ve cebri icra tehdidi altında borcu ödeyen borçlu, ödemiş olduğu paranın kendisine iade edilmesi için istirdat davası açabilir. Eğer borçlu menfi tespit davası açmış ancak dava devam ederken borcu ödemişse menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir.

İstirdat davası aslında sebepsiz zenginleşme iddiasına dayanan bir eda davasıdır.

A. İstirdat Davasının Şartları

1. Paranın icra takibinin kesinleşmesi ve cebri icra tehdidi altında ödenmesi
2. Borçlunun aslında borçlu olmadığı bir parayı ödemesi
3. Borç olmayan paranın (takip konusu borcun) tamamının icra dairesine ödenmesinden itibaren bir yıl içinde açılması

B. İstirdat Davasının Yargılama Usulü

İstirdat davası genel hükümlere göre genel veya özel görevli mahkemelerde açılır. Yargılama usulü bakımından genel hükümlere tabidir.

İstirdat davası takibin yapıldığı icra dairesinin bulunduğu yerdeki mahkemelerde açılabileceği gibi davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir.

Davanın tarafları sonuçlanan icra takibinin taraflarıdır. Davacı borçlu; davalı alacaklıdır.

Davanın konusunu alacaklıya ödenen para ve paranın faizi ile diğer giderler oluşturur.

İstirdat davasında ispat yükü davacıya aittir.

Borçlu, itirazın kaldırılması sırasında icra mahkemesinde ileri sürdüğü ancak ispat edemediği itiraz ve def’ilerini istirdat davasında yeniden ileri sürebilir ayrıca icra mahkemesinde bildirmediği itiraz ve def’ileri de istirdat davasında ileri sürebilir. Ancak borçlu itirazın kaldırılması sırasında icra mahkemesinde zamanaşımı def’inde bulunmamışsa istirdat davasında da zamanaşımı def’inde bulunamaz.

C. İstirdat Davasının Sonuçları

Davacı borçlu davayı kazanırsa, icra takibinde alacaklıya ödenen paranın, icra harç ve giderlerinin davalı konumundaki alacaklıdan alınarak davacı borçluya ödenmesine karar verilir. Ayrıca davalı yargılama giderlerini ve vekalet ücretini ödemeye mahkum edilir.

Davacı borçlu davayı kaybederse, davalı alacaklıya yargılama giderlerini ödemeye mahkum edilir.

İstirdat davası neticesinde icra inkar tazminatına hükmedilemez.

İstirdat davasına ilişkin ilamlar kesinleşmeden takibe konulabilir.

İstirdat davası sonunda verilen hüküm maddi anlamda kesin hüküm oluşturur.