İftira Suçu Nedir?

İftira suçu; yetkili makamlara işlemediğini bildiği fiil hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak amacıyla fiil isnat edilmesidir. Ayrıca başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerini kullanarak hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını engellemeye çalışan kişiler de iftira suçu hükümlerine göre cezalandırılır. Türk Ceza Kanunu madde 257 uyarınca iftira suçunun cezası bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasıdır.

Asılsız İftira Cezası Nedir?

İftira suçunun cezası, suçun nasıl işlendiğine göre değişiklik göstermektedir.

• İftira suçunun temel şekli bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası öngörmektedir.
• Fiilin maddî eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması halinde ise ceza yarı oranında artırılır.
• İftira suçu neticesinde gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa verilecek ceza yarı oranında artırılır.
• Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olan mağdurun bu fiil nedeniyle gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; iftira eden, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.
• Mağdurun ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Hangi Durumlarda İftira Suçundan Ötürü Ceza Davası Açılır?

Ceza davasının açılması için öncelikle Cumhuriyet Savcısının iddianame düzenlemesi gerekmektedir. Cumhuriyet savcısı, somut olayda soruşturma aşamasında toplanan deliller ile yeterli suç şüphesi oluştuğu kanaatine varırsa iddianame düzenler. İddianame düzenlendikten sonra görevli ve yetkili mahkemede kovuşturma aşamasına geçilir.

İftira suçu, şikâyete bağlı suçlardan değildir. Bu yüzden iftira suçu hakkında herhangi bir şikâyet bulunmasa dahi soruşturma ve kovuşturma yapılabilir. İftira suçu, şikâyete tabi olmadığından şikâyet süresi öngörülmemiştir. Ancak Türk Ceza Kanunu’nda öngörülen 8 yıllık zamanaşımı süresi içinde soruşturma başlatılmalıdır.

Türk Ceza Kanunu’nda öngörülen iftira suçunun şartları gerçekleştiğinde iftira suçundan ötürü ceza davası açılmaktadır. İftira suçunun şartlarına aşağıda değinilmiştir.

İftira Atılan Kişi Tazminat Alabilir mi?

Hakkında yetkili makamlara işlemediğini bildiği fiil hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak amacıyla fiil isnat edilen kişi, tazminat davası açabilmektedir. Tazminat tutarı, iftira suçunun mağdurunun uğradığı zarara göre değişiklik göstermektedir.

Mağdur, maddi ve manevi olarak zarara uğramış olabilir. İftira suçundan ötürü psikolojik olarak olumsuz etkilenen, acı elem keder duyan veya saygınlığı zedelenen kişi manevi tazminat davası açabilir. Manevi tazminatın miktarı hâkimin takdir yetkisindedir. Hâkim mağdurun sosyal ve ekonomik anlamda yaşadığı uğradığı zararları ve kayıpları dikkate alarak hakkaniyetle karar verir. Maddi tazminat davası ise iftira suçundan kaynaklı olarak ekonomik olarak olumsuz etkilenen kişi tarafından açılabilir. Zarara uğrayan mağdurun zarar miktarı hesaplanarak maddi tazminata hükmedilir.

İftira suçunun mağduru, tüm bu hususları kanıtlayacak deliller ile birlikte mahkemede tazminat davası açabilir.

İftira Suçu Nasıl İspatlanır?

İftira suçunda şüpheli veya sanığın; mağdura isnat ettiği fiili işlemediğini bildiğini ispatlaması gerekmektedir. Bunun yanında iftira suçu özel kast ile işlenebilen bir suç olduğundan; soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak amacıyla fiil isnat edildiğinin ispatlanması gerekmektedir. İftira suçu, her türlü delil ile ispatlanabilmektedir.

İftira Suçu Şartları?

İftira suçunun meydana gelmesi için aşağıdaki şartların oluşması gerekmektedir:

• Şüpheli veya sanık, mağdur hakkında hukuka aykırı bir fiil işlediğini isnat etmelidir.
• Özel kast ile işlenebilen bir suç olduğundan, mağdurun suçu işlemediğini bilmesi gerekmektedir.
• Hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak amacıyla suçun işlenmesi gerekmektedir.

İftira suçu, ani hareketli bir suçtur. Suçun neticesinde herhangi bir zarar meydana gelmesi şartı aranmaz. Ayrıca suçun oluşumu için mağdur hakkında soruşturma veya kovuşturma başlatılması şartı aranmamaktadır. Yetkili makamların isnat edilen fiili öğrenmesi yeterlidir.

Av. Ahmet EKİN& Stj. Av. Zehra ATASEVER