Evlat Edinme Yoluyla Soybağının Kurulması 

Evlat edinme, evlat edinen ile evlatlık arasında soybağı kuran hukuki bir kurumdur. Bu süreç, kan bağına dayanmaz ve evlat edinme ilişkisinin mahkeme kararıyla kurulmasını gerektirir.

Evlat Edinme Yoluyla Soybağının Kurulması Koşulları

Evlat edinme yoluyla soybağının kurulması koşulları aşağıda sayılmıştır:

• Evlat edinilecek çocuğun, evlat edinen tarafından bir süreyle bakılmış ve gözetilmiş olması gerekir.
• Evlat edinmenin çocuğun yararına olması ve diğer çocukların haklarını zedelememesi gerekir.
• Evlat edinenin belirli bir yaş ve olgunluğa erişmiş olması gereklidir.
• Evlat edinenin, evlat edinilenden en az 18 yaş büyük olması ve işlem sırasında rızasını arayabilecek durumda olması gerekir.
• Çocuğun anne ve babasının rızası olmalıdır.

Eşlerin evlat edinmesinin iki istisnası bulunmaktadır:

• Eşlerden birinin diğer eşin çocuğunu evlat edinmesi.
• Eşlerin tek başına evlat edinmesi.

Erginlerin ve kısıtlıların evlat edinilmesi, küçüklerin evlat edinilmesine göre daha nadir olup, sıkı koşullara bağlıdır. Bu koşullar şunlardır:

• Evlat edinilecek kişinin ergin ya da kısıtlı olması gerekir.
• Evlat edinilecek kişinin altsoyunun açık muvafakati olmalıdır.
• Evlat edinenin evli olması durumunda eşinin rızası gereklidir.
• Yasal koşullardan birinin gerçekleşmiş olması gerekir.

Usul

Evlat edinme kararı, evlat edinenin oturma yeri, birlikte evlat edinmede eşlerden birinin oturma yeri mahkemesince verilir. Mahkeme kararı ile birlikte evlatlık ilişkisi kurulmuş olur (TMK 315/1). Görevli mahkeme aile mahkemesidir.

Evlat edinme ancak esaslı sayılan her türlü durum ve koşulun kapsamlı biçimde araştırılmasından, evlat edinenin ve evlat edinilenin dinlenmesinden ve gerektiğinde uzman görüşü alınmasından sonra karar verilir. Araştırmada, özellikle evlat edinen ile edinilenin kişiliği ve sağlığı, karşılıklı ilişkileri, ekonomik durumları, evlat edinenin eğitim yeteneği, evlat edinme nedenleri ve aile ilişkileri ile bakım ilişkilerindeki gelişmeler açıklığa kavuşturulmalıdır. Evlat edinenin altsoyu varsa onların evlat edinme ile ilgili görüşleri de değerlendirilir.

Evlat edinme koşullarının oluşup oluşmadığı, evlat edinme kararının verileceği tarihe göre belirlenir.

Evlat Edinme ile Soybağının Kurulmasının Sonuçları Nelerdir?

Mahkemenin evlat edinme ilişkisinin kurulmasına yönelik kararı, kurucu yenilik doğuran bir karardır.

Evlat edinme işlemi, evlat edinen ile evlatlık arasında yapılacak bir sözleşme ile değil, mahkeme kararı ile tamamlanır.

Soy bağı

Evlat edinme ilişkisi kurulduğunda evlatlık ile evlat edinen arasında soybağı kurulur. Çocuğun nüfus kaydında anne ve baba olarak evlat edinenlerin adları yazılır.

Velayet

Evlat edinme ile birlikte biyolojik anne ve babanın velayet hakkı sona erer ve evlatlık, evlat edinenin velayeti altına girer. Anne ve babaya ait haklar ve yükümlülükler evlat edinenlere geçer.

Mirasçılık

Evlatlık ve altsoyu, evlat edinenin mirasçısı olur. Ancak evlat edinenin hısımları evlatlığa mirasçı olamaz. Ayrıca evlatlığın kendi ailesinden mirasçılık hakları devam eder.

Soyadı

Evlatlık küçük ise evlat edinenin soyadını alır. Evlat edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir. Evlatlık ergin ise evlat edinme sırasında dilerse evlat edinenin soyadını alabilir.

Evlenme yasağı

Evlat edinen ile evlatlık veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında evlenme yasaktır.

Vatandaşlık

Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan kişi, ulusal güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel oluşturacak bir durumu bulunmamak koşuluyla karar tarihinden itibaren Türk vatandaşlığını kazanabilir.

Gizlilik

Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlatlık tarafından istenmedikçe açıklanamaz.

Evlatlık İlişkisinin Sona Ermesi Nasıl Gerçekleşir?

Evlat edinme ilişkisi yasal nedenlere dayanılarak ve ancak mahkeme kararıyla sona erer. 

Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını gerektiren nedenler şunlardır:

• Rızanın bulunmaması: Yasal neden olmaksızın rızası alınmamışsa, rızası olması gereken kişiler, çocuğun menfaati ağır biçimde zedelenmeyecekse, hakimden evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilirler.
• Diğer eksiklikler: Evlat edinme, rızanın bulunmaması dışında esasa ilişkin diğer eksikliklerden biriyle sakatsa, Cumhuriyet Savcısı veya her ilgili kişi evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilir.