Eşya Hukuku Nedir?

Eşya Hukuku, medeni hukukun bir dalı olup, Türk Medeni Kanunu’nun dördüncü kitabında düzenlenmiştir. Eşya Hukuku kişilerin eşya üzerinde doğrudan hakimiyetinden doğan meseleleri düzenleyen kısmıdır.

Eşya Hukuku, kişilerin eşya üzerindeki hakimiyetlerinin kapsamını, içeriğini, kazanılmasını düzenler.

Eşya Nedir?

Eşya genel anlamda, cismani, kendi başına bir varlığı bulunan ve üzerinde hakimiyet kurulabilen şeylerdir. Hukuki anlamda eşya ise cismani, sınırlandırılmış, üzerinde fiili ve hukuki hakimiyet kurulabilen şeylerdir.

Hukuk dünyasında eşya, işlevsel bir kavramdır.  Eşya Hukuku kapsamında bir şeyin eşya vasfını haiz olabilmesi için belirli niteliklere sahip olması aranmaktadır. Bu nitelikler şöyledir:

• Üzerinde bireysel hakimiyet kurulabilir olmalı.
• İktisadi bir değeri olmalı.
• Sınırlandırılabilir olmalı.
• Şahıs dışı bir varlık olmalıdır.

Ülkemizde eşya hukuku kapsamında hayvanlar, mehaz İsviçre Medeni Kanun’unda yer alan düzenlemenin aksine eşya olarak nitelendirilmektedir. Bu nitelendirme hayvanlara karşı işlenen suçların yaptırımlarının belirlenmesi açısından sorun teşkil etmektedir. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununa, 9/7/2021 tarihinde 7332 sayılı kanunun 12. Maddesi adli cezalar başlığı altında eklenmesiyle birlikte, hayvanlara karşı işlenen suçlar bakımından gelişme kaydedildiği söylenebilir.

Eşyanın Türleri Nelerdir?

Eşyalar nitelikleri veya nicelikleri bakımından türlere ayrılmışlardır. Bu ayrımlardan bazıları aşağıda sıralanmaktadır.

• Tüketilebilen – Tüketilmeyen Eşya,
• Taşınır – Taşınmaz Eşya,
• Misli – Gayrimisli Eşya,
• Bölünebilen – Bölünemeyen Eşya,
• Basit Eşya – Birleşik Eşya – Eşya Birliği,
• Kamu Malları – Özel Mallar,
• Sahipli – Sahipsiz Eşya,

Ayni Hak Ne Demek?

Ayni hak, kişiye eşya üzerinde doğrudan hakimiyet sağlayan, herkese karşı ileri sürülebilen malvarlığı hakkıdır.

Eşya üzerinde ayni bir hakka dayanan hakimiyet kişiye, üçüncü kişilere karşı bir açıklık, güven ve belirlilik sağlamakla birlikte, zamanaşımına ve hak düşürücü süre bakımından da koruma sağlamaktadır. Ayni haklar kanunda sınırlı sayıda belirlenmiştir. Yeni bir ayni hak tesisi söz konusu olamaz.

Ayni haklar, sayı, tür ve kapsam bakımından kanunda sayılanlarla sınırlıdır. Hak sahibinin, hakkından uygun bir şekilde yararlanması için ayni haklar bazı temel ilkelere dayandırılmıştır.

Ayni Haklara Hâkim Olan Temel İlkeler Nelerdir?

Ayni haklara hakim olan temel ilkeler aşağıda sayılmıştır:

• Belirlilik,
• Alenilik,
• Sınırlı sayı (numerus clausus),
• Tipe bağlılık,
• Hak düşürücü süre ve zamanaşımı işlemez,
• Ayni hakların kazanılmasında iyiniyet korunur.

Eşya hukuku kapsamında hakların korunabilmesi, uzmanlık gerektiren hususlardandır. Hak kaybı yaşanmaması için uzman ekibimizden yardım talep edebilirsiniz.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Evrim ÜSTÜNDAĞ