Emeklilik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Nedir?

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı, emekli olma şartlarını taşıyan işçilerin işten ayrılmaları halinde işverenden talep edebilecekleri bir tazminat türüdür.

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre; işçi yaşlılık, malullük veya toptan ödeme nedeniyle aylık bağlanması koşullarını sağladığı takdirde iş sözleşmesini feshedebilir ve kıdem tazminatına hak kazanır.

Emeklilik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Kimler Alabilir?

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı alabilmek için;

• işçinin iş kanununa tabi bir iş sözleşmesi ile çalışması,
• belirli bir süre ve prim gün sayısını doldurması gerekmektedir.

Bu süre ve prim gün sayısı, işçinin ilk işe giriş tarihine göre değişmektedir.

08.09.1999 tarihinden önce işe girenler için 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü, bu tarihten sonra işe girenler için ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü veya yıl şartına bakılmaksızın 7000 prim günü yeterlidir.

Sigorta girişi 30.04.2008’den sonra olanlar 5400 prim günü ve 25 yıl sigortaları olmakla emeklilik sebebiyle iştem istifa edip kıdem tazminatı alabilir.

Malulen emeklilik için ise 1800 prim günü ve en az 10 yıl sigortalılık süresi aranmaktadır.

Emeklilik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Almanın Şartları Nelerdir?

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı almanın şartları şunlardır:

• İşçinin emekli olma koşullarını sağlaması,
• İşçinin SGK’dan emeklilik şartlarını sağladığına dair belge alması,
• İşçinin bu belgeyi işverene sunarak istifa dilekçesi vermesi,
• İşçinin en az bir yıl süreyle aynı işverenin hizmetinde çalışmış olması.

Emekllilik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatının hesaplanması için kullanılacak formül şudur:

• Kıdem Tazminatı = Son Brüt Ücret x Hizmet Süresi (Yıl)

Son brüt ücret, işçinin son aldığı ücrettir. Bu ücrete asgari geçim indirimi dahil değildir. Hizmet süresi ise, işçinin aynı işverenin hizmetinde geçirdiği yıl sayısıdır. Bu süreye yarım yıl veya daha fazla olan kesirli süreler tam yıl olarak eklenir.

Emeklilik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Almak İçin Neler Yapılmalıdır?

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı almak için yapılması gereken adımlar şunlardır:

• İşçinin emekli olma şartlarını sağladığından emin olması,
• İşçinin SGK’ya başvurarak emeklilik şartlarını sağladığına dair belge alması,
• İşçinin bu belgeyi işverene sunarak istifa dilekçesi vermesi,
• İşçinin işverenden kıdem tazminatını talep etmesi,
• İşverenin kıdem tazminatını ödemesi,
• İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçinin dava açması.

Emeklilik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Almak İçin SGK’dan Hangi Belge Alınmalıdır?

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı almak isteyen işçilerin, SGK’dan emeklilik şartlarını sağladıklarına dair bir belge almaları ve bunu işverene sunmaları gerekmektedir. Bu belgeyi alan işçiler, istifa dilekçesi vererek iş akdini feshedebilirler.

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı almak için SGK’dan alınması gereken belge, “Emeklilik Sebebiyle Kıdem Tazminatına Hak Kazandığını Gösterir Belge”dir. Bu belge, SGK’nın resmi internet sitesinden veya ilgili SGK birimlerinden temin edilebilir. Bu belgeyi almak için, işçinin emekli olma şartlarını sağladığını kanıtlayan belgeleri SGK’ya sunması gerekmektedir.

Emeklilik Sebebiyle İşten Ayrılma Kodu Nedir?

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı almak için işten ayrılma kodu, “08” olarak belirlenmiştir.

Bu kod, işçinin emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiğini gösterir. Bu kodun kullanılması, işçinin kıdem tazminatına hak kazandığını ve işsizlik maaşı alamayacağını ifade eder.

Emeklilik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Almak İşsizlik Maaşı Almayı Engeller Mi?

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı almak, işsizlik maaşı almayı engeller.

İşsizlik maaşı alabilmek için, işçinin haklı bir neden olmaksızın işten çıkartılması veya haklı bir nedenle istifa etmesi gerekmektedir. Emeklilik sebebiyle istifa eden işçiler ise, haklı bir nedenle istifa etmiş sayılmazlar. Bu nedenle, emeklilik sebebiyle kıdem tazminatına hak kazanan işçiler, işsizlik maaşı talep edemezler.

Emeklilik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Kim Öder?

Emekli olan kişinin kıdem tazminatını, son çalıştığı işveren öder. İşveren, kıdem tazminatını iş akdinin feshinden itibaren en geç bir ay içinde ödemek zorundadır.Aksi takdirde, faiz uygulanır.

Nitekim 1475 sayılı Kanunu’nun m. 14/11’e göre, “Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi sebebiyle açılacak davanın sonunda hakim gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmeder. İşçinin mevzuattan doğan diğer hakları saklıdır.”

İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi dava açabilir.

Emeklilik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Almak Sonrasında Başka Bir İşte Çalışmak

Emeklilik nedeniyle işten ayrılan kişi farklı bir işte çalışabilir.

Emekli olan kişinin başka bir işte çalışmasına engel bir durum yoktur. Emekli olan kişi başka bir işte çalıştığı sürece emekli maaşı alamaz. İşçinin emekli maaşı alabilmesi için tekrar istifa etmesi gerekmektedir.

Sık Sorulan Sorular

Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı, emekli olma şartlarını taşıyan işçilerin istifa ederek alabilecekleri bir tazminattır. Bu tazminatın hesaplanması ve ödenmesi için belirli şartlar ve süreler vardır. Emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı hakkında daha fazla bilgi almak veya bu konuda hukuki destek almak isterseniz, Ekin Hukuk Bürosu ile iletişime geçebilirsiniz.

Stj. Av. Mehmet Can CİVAN & Av. Ahmet EKİN