Davanın Açılması

Davanın açılması usulen dilekçe ile olur. Davanın sözlü açılması söz konusu olamaz. Dava dilekçesine davalı sayısı kadar örnek eklenir. Ayrıca davanın hem fiziksel ortamda hem de elektronik ortamda açılabilmesi mümkündür. 

Davanın Fiziksel Ortamda Açılması

Davanın fiziksel ortamda açılması üç aşamada gerçekleşir.

• Dava dilekçesi, tevzi bürosu, ön büro veya tevzi işiyle görevlendirilen yazı işleri personeline teslim edilir. Her türlü dilekçe ve belge ön büro veya yazı işlerinde görevli personele teslim edilir. Dilekçe veya belgenin alındığına ve elektronik ortama aktarıldığına dair başvuru sahibine ücretsiz olarak bir alındı belgesi verilir. Bu belge aynı zamanda havale yerine geçer.
• Davacı, yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
• Dava dilekçesi, dava harca tabi ise harç ve gider avansı, harca tabi değilse gider avansı tahsil edildikten sonra tevzi edilir ve tevzi formunun bir örneği başvuru sahibine verilir.

Davanın Elektronik Ortamda Açılması

Gerçek kişilerin UYAP Vatandaş Bilgi Sistemi üzerinden, tüzel kişi temsilcilerinin UYAP Kurum Bilgi Sistemi üzerinden dava açabilmeleri için güvenli elektronik imza sahibi olmaları gerekir. Gerçek ve tüzel kişilerin elektronik ortamda açacakları davaların yargılama harçları ve gider avansı elektronik ortamda mahkeme veznesinin bağlı olduğu banka hesabına aktarılır.

Bu işlemlerin kredi kartı ve benzeri ödeme araçları ile de yapılması sağlanabilir. Dava, dilekçenin sisteme kaydedildiği tarihte açılmış sayılır. İşlem sonucunda başvuru sahibinin elektronik ortamda erişebileceği bir tevzi formu oluşturulur.

Davanın açıldığı tarih dava dilekçesinin tevzi edilerek kaydedilmiş olduğu tarih olarak kabul edilir.  

Davanın açılmasından sonra, dilekçeler aşamasının başında her dosya için bir tensip tutanağı düzenlenir. Tensip tutanağında yer alacak hususlar hâkimin takdirinde olmak kaydıyla; tensip tutanağının başına mahkemenin adı, mahkeme çeşitli sıfatlarla görev yapıyorsa hangi sıfatla görev yaptığı, hâkim veya hâkimlerin ve zabıt kâtibinin ad ve soyadları ile sicil numaraları, tarafların kimlikleri ile T.C. kimlik numaraları, varsa kanunî temsilcileri ve vekillerinin ad ve soyadları ile adresleri yazıldıktan sonra aşağıdaki hususlara yer verilebilir.

Dava Açılmasının Sonuçları

Dava açılmasının sonuçları maddi hukuka ilişkin sonuçlar ve usul hukukuna ilişkin sonuçlar olmak üzere iki çeşittir.

Maddi Hukuka İlişkin Sonuçlar

Maddi hukuka ilişkin sonuçlar zamanaşımının kesilmesi, hak düşürücü sürenin korunması, bazı kişivarlığı haklarının malvarlığı hakkına dönüşmesi, davalının temerrüde düşmesi ve iyi niyetin ortadan kalkmasıdır.

Usul Hukukuna İlişkin Sonuçlar

Usul hukukuna ilişkin sonuçlar davanın karara bağlanması zorunluluğu, tasarruf ehliyeti, dava koşullarının belirleneceği tarih, derdestlik, hükme esas alınacak durum ve koşullar ve geçici hukuki koruma tedbirleridir.

Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder. 

Davayı Geri Alma Yasağı

Davacı, hüküm kesinleşinceye kadar, ancak davalının açık rızası ile davasını geri alabilir. Bu durumda dava hiç açılmamış olarak kabul edilir. Dava geri alınsa da ileride tekrar dava açılması mümkündür.

Davanın geri alınması için öngörülen 2 adet şart mevcuttur. Bu şartların aynı anda sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar davalıların açık izni ve hüküm kesinleşmeden evvel geri alma talebinin mahkemeye iletilmesidir. Avukatın davayı geri alması için vekaletnamesinde özel iznin bulunması şartı yoktur.

Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN