Dava Dilekçesi ve İçerdiği Unsurlar

Dava dilekçesi, bir tarafın mahkemeden hukuki koruma talep ettiği yazılı başvuru belgesidir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) madde 119, dava dilekçesinde bulunması gereken unsurları detaylı bir şekilde düzenlemiştir. Bu unsurların eksiksiz olarak dilekçede yer alması, davanın kabulü ve yargılama sürecinin düzgün bir şekilde işlemesi açısından kritik öneme sahiptir.

HMK m.119’a göre;

“(1) Dava dilekçesinde aşağıdaki hususlar bulunur:

1. a) Mahkemenin adı.
2. b) Davacı ile davalının adı, soyadı ve adresleri.
3. c) Davacının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası.

ç) Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri.

1. d) Davanın konusu ve malvarlığı haklarına ilişkin davalarda, dava konusunun değeri.
2. e) Davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetleri.
3. f) İddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği. g) Dayanılan hukuki sebepler.

ğ) Açık bir şekilde talep sonucu.

1. h) Davacının, varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzası.

(2) Birinci fıkranın (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dışında kalan hususların eksik olması hâlinde, hâkim davacıya eksikliği tamamlaması için bir haftalık kesin süre verir. Bu süre içinde eksikliğin tamamlanmaması hâlinde dava açılmamış sayılır.”

Dava Dilekçesinde Bulunması Gereken Unsurlar

HMK madde 119’a göre, dava dilekçesinde aşağıdaki unsurların yer alması gerekmektedir:

Mahkemenin Adı

Dava dilekçesinde, hukuki koruma talep edilen mahkemenin adı açıkça belirtilmelidir. Bu bilgi, davanın hangi mahkemede görüleceğini ve yargı yetkisinin doğru belirlenmesini sağlar.

Tarafların Bilgileri

Davacı ve davalının isim, soyisim ve adres bilgileri dilekçede yer almalıdır. Bu bilgiler, mahkemenin tarafları tanıyabilmesi ve iletişim kurabilmesi için gereklidir.

Davacının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası da belirtilmelidir. Kimlik numarasının eksik olması durumunda, mahkeme ilgili tarafa eksikliğin tamamlanması için bir hafta süre verir. Süre içinde eksiklik giderilmezse, dava açılmamış sayılır.

Taraflardan birinin yasal temsilcisi varsa, yasal temsilcinin adı, soyadı ve adresi de dilekçede yer almalıdır. Davayı vekil aracılığıyla yürütülecekse, vekilin adı, soyadı ve adres bilgileri de belirtilmelidir. Davalının vekilinin bilgileri ise belirtilmesine gerek olmayan bir husustur çünkü davalının vekili olup olmayacağı kesinlik arz etmemektedir.

Davanın Konusu ve Değeri

Dava dilekçesinde, dava konusu (müddeabih) açıkça belirtilmelidir. Bu, mahkemeden hüküm altına alınması talep edilen somut bir nesne veya haktır.

Malvarlığı haklarına ilişkin davalarda, dava konusunun değerinin belirtilmesi gerekmektedir. Para alacağı gibi, malvarlığına yönelik dava konularında değer gösterilmelidir. Eğer değer belirtilmemişse, mahkeme eksikliğin tamamlanması için bir hafta süre verir. Süre içinde eksiklik giderilmezse dava açılmamış sayılır.

Yargılama sırasında değer artışları ya da benzeri nedenlerle dava konusunun değeri değişirse, peşin harç ve ilam harcı tamamlanmadan davaya devam edilmez ve dosya işlemden kaldırılır.

Davacının İddiasının Dayanağı Olan Vakıalar

Davacı, iddiasını destekleyen bütün vakıaları açık bir şekilde ve sıra numarası altında özetlemelidir. Bu vakıaların somut ve ayrıntılı bir şekilde belirtilmesi, davanın anlaşılması ve değerlendirilmesi için önemlidir.

Vakıaların eksik veya yetersiz bildirilmesi durumunda, davacıya eksikliklerin tamamlanması için bir hafta süre verilir. Süre içinde eksikliklerin giderilmemesi halinde dava reddedilir. Ancak vakıaların belirtilmemesi, bir haftalık süreyle tamamlanacak eksiklikler arasında yer almaz ve dava açılmamış sayılmasına karar verilemez.

Kanıtlar

İddia edilen her vakıanın hangi delillerle ispat edileceği dava dilekçesinde açıkça belirtilmelidir. Davacı, elinde bulunan yazılı delilleri dilekçeye eklemeli ve asıllarını mahkemeye sunmalıdır. Ayrıca, elinde bulunmayan ancak temin edilebilecek delillerin de dilekçede belirtilmesi gerekmektedir.

Mahkeme, getirtilmesi mümkün olmayan delillerin bulunduğu yerden incelenmesine veya dinlenmesine karar verebilir. Davacı, yazılı delilleri mahkemeye sunmalı ve başka yerlerden getirilecek belgeler için gerekli açıklamaları yapmalıdır. Tanık listeleri ise yazılı delil olarak kabul edilmez.

Hukuki Sebepler

Davacının taleplerinin dayandığı hukuki sebepler, yani taleplerin dayandığı hukuk kuralları dilekçede belirtilmelidir. Ancak, hukuki sebeplerin belirtilmemesi eksiklik olarak değerlendirilmez çünkü yargıç, hukuki sebepleri kendiliğinden bulmak ve uygulamakla yükümlüdür. Davacının dayandığı maddi vakıaların bildirilmesi gerekirken, hukuki nitelendirme yargıca aittir.

İstem Sonucu (Netice-i Talep)

Davacının mahkemeden talep ettiği hüküm açık ve net bir şekilde dilekçede belirtilmelidir. İstem sonucu belirsizse, yargıç davacıya bu belirsizliği gidermesi için bir hafta süre verir. Süre içinde eksiklik tamamlanmazsa dava açılmamış sayılır.

İmza

Dava dilekçesinin davacı, varsa yasal temsilcisi veya vekili tarafından imzalanmış olması gerekmektedir. İmzanın eksik olması durumunda, yargıç eksikliğin tamamlanması için bir hafta süre verir. Bu süre içinde eksiklik tamamlanmazsa dava açılmamış sayılır.

Dava dilekçesinin, yukarıda belirtilen unsurlara uygun olarak hazırlanması, hukuki sürecin sağlıklı bir şekilde işlemesi ve davanın kabulü için büyük önem taşır. Eksikliklerin giderilmesi ve doğru bilgilerin verilmesi, davanın hızlı ve adil bir şekilde sonuçlanmasını sağlar.

Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN