Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin İlamların İcrası

A. Bir İşin Yapılmasına İlişkin İlamların İcrası

Bir işin yapılmasına ilişkin ilamların icrası taşınır teslimine ilişkin ilamların icrasına benzemektedir. Ancak ilamın konusunu oluşturan işin aynen yapılması esastır; borçlunun ilamdaki işi yapmaması halinde alacak para alacağına dönüşmez.

Alacaklı bir işin yapılmasına ilişkin ilamı icra dairesine vererek takip talebinde bulunur. Takip talebini alan icra dairesi bir icra emri düzenler ve borçluya tebliğ eder.

İcra emri ile borçluya ilamda yazılı olan işi yine ilamda belirtilen süre içinde yapması aksi takdirde icra dairesi tarafından zorla yerine getirileceği bildirilir. İlamda işin yapılması için belli bir süre verilmemişse icra müdürü uygun bir süre belirler ve bu süreyi icra emri ile borçluya bildirir.

Borçlu kendisine verilen süre içinde ilamdaki işe başlamak ve bitirmek zorundadır. Aksi halde icra dairesi tarafından zorla yerine getirilir. Ancak ilamdaki işin niteliğinin zorla yerine getirmeye uygun olması gerekmektedir:

• İlamın konusunu oluşturan iş yalnızca borçlunun yapabileceği bir iş ise icra dairesi tarafından zorla yerine getirilemez. Borçlu yalnızca kendisinin yapabileceği işi icra emrine rağmen yerine getirmezse alacaklının şikayeti üzerine üç aya kadar tazyik hapsine mahkum edilebilir. Tazyik hapsi tehdidi ile borçlunun ayni icra ilkesine uyarak işi yapmasını sağlamak amaçlanmıştır. Aynen ifa yapılmazsa alacaklı Türk Borçlar Kanunu hükümlerine göre tazminat talep edebilir.
• İlamın konusunu oluşturan iş yalnızca borçlu tarafından yerine getirilebilecek bir iş değilse borçlu işi yapmadığı takdirde icra dairesi ilamı aynen icra ettirebilir. Bu halde alacaklının talebi ile ilama konu iş icra müdürü tarafından başkasına yaptırılır. Bu iş için yapılan giderlere sonuç olarak borçlu katlanır ancak işin yapımı sırasında giderlere kimin katlanacağı alacaklının davranışına göre belirlenir. İcra müdürü işin yapılması için gerekli olan giderleri bilirkişiye takdir ettirir.

Alacaklı giderin daha sonra ayrı bir hükme gerek olmadan borçludan alınıp kendisine verilmesi koşulu ile gideri peşin olarak ödemeye razı olabilir. Bu halde gider alacaklıdan peşin olarak alınır ve icra müdürü tarafından ilama konu olan iş başkasına yaptırılır. Borçlu işin yapımı için yapılan bütün giderlerden sorumludur ve yeteri kadar malı haczedilerek satılır. Satıştan elde edilen para alacaklıya verilir.

Alacaklı işin yapılması için gerekli olan gideri peşin olarak ödemeye razı olmayabilir Bu halde borçlunun gidere yetecek kadar malı haczedilerek satılır ve elde edilen para ile icra müdürü işi başkasına yaptırır.

B. Bir İşin Yapılmamasına İlişkin İlamların İCRASI

Alacaklı bir işin yapılmamasına ilişkin ilamı icra dairesine vererek takip talebinde bulunabilir. Talebi alan icra dairesi bir icra emri düzenler ve borçluya tebliğ eder.

İcra emri ile borçluya belirli bir süre ilamda belirtilen şeyi yapmaması aksi halde hapisle tazyik edileceği bildirilir.

Makul bir sebebi olmadığı halde icra emrine uymayan borçlu, alacaklının talebi ve icra mahkemesinin kararı ile üç aya kadar hapisle tazyik edilebilir. Hapisle tazyik tehdidi ile borçlunun icra emrini yerine getirmesi amaçlanmıştır.

C. Bir İşin Yapılması veya Yapılmamasına İlişkin İlamın Tekrar İcrası

Bir işin yapılması veya yapılmamasına ilişkin ilam hükmünün yerine getirilmesinden sonra borçlu hükmü etkisiz kılacak bir eylemde bulunursa icra edilen ilam hükmü yeniden zorla yerine getirilir ve mahkemeden ayrıca bir hüküm alınması da gerekmez.

D. İrtifak Hakkına İlişkin İlamların İcrası

Elinde bir irtifak hakkının konulmasına veya kaldırılmasına ilişkin bir ilam bulunan alacaklı bu ilamı icra dairesine vererek takip talebinde bulunabilir. Takip talebini alan icra dairesi bir icra emri düzenler ve borçluya tebliğ eder.

İcra emri ile borçluya yedi gün içinde hükmü yerine getirmesi aksi takdirde hükmün icra dairesi tarafından zorla yerine getirileceği ve ilam hükmüne aykırı davrandığı takdirde İcra ve İflas Kanunu’nun 343.maddesinin uygulanacağı bildirilir.

Borçlu icra emrine uymadığı takdirde icra müdürü tarafından irtifak hakkının konulması veya kaldırılması ile ilgili yazı yazılarak tapu sicil müdürlüğüne gönderilir ve ilam hükmü yerine getirilir. İcra dairesi irtifak hakkına konu olan şeyi lehine irtifak hakkı tesis edilene teslim eder.

Kabul edilebilir haklı bir nedeni olmadan icra emrine uymayan borçlu hakkında alacaklının talebi üzerine icra mahkemesi tarafından üç aya kadar tazyik hapsi kararı verilir.

E. Çocuk Teslimine ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin İlamların İcrası

1. Çocuk Teslimi

Elinde çocuk teslimine ilişkin ilam bulunan alacaklı ilamı icra dairesine vererek takip talebinde bulunabilir. Takip talebini alan icra dairesi bir icra emri düzenler ve borçluya gönderir.

İcra emri ile borçluya yedi gün içinde çocuğu teslim etmesi gerektiği aksi takdirde çocuk nerede olursa olsun zorla alınacağı ve çocuğun gizlenmesi durumunda gizleyenin cezalandırılacağı bildirilir.

Borçlu yedi gün içinde çocuğu teslim etmezse icra müdürü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından görevlendirilen bir uzman veya eğitimci eşliğinde çocuk nerede bulunursa bulunsun zorla alıp alacaklıya teslim eder.

Çocuğun alacaklıya teslim edilmesinden sonra borçlu haklı bir sebep olmadan çocuğu geri alırsa icra müdürü ayrıca bir mahkeme hükmü gerekmeksizin çocuğu borçludan zorla alır ve alacaklıya teslim eder.

2. Çocukla Kişisel İlişki Kurulması

Velayet hakkının ana veya babadan birini verilmesi halinde kendisine velayet hakkı verilmeyen tarafın çocukla kişisel ilişki kurmasına ilişkin karar da verilir.

Velayet hakkı kendisine verilen eş diğer eşin çocukla kişisel ilişki kurmasına izin vermek zorundadır. Eğer izin vermezse diğer çocukla kişisel ilişki kurulması hakkında hüküm içeren ilamı icra dairesine vererek takip talebinde bulunabilir. Takip talebini alan icra dairesi bir icra emri düzenler ve borçluya yani velayet hakkına sahip eşe gönderir.

İcra emri ile borçluya, diğer eşin çocukla kişisel ilişki kurmasına engel olmaması gerektiği aksi takdirde ilam hükmünün icra dairesi tarafından zorla yerine getirileceği ve icra emrine uymazsa İcra ve İflas Kanunu’nun 341.maddesine göre cezalandırılacağı bildirilir.

Çocukların teslimine ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilâmların icrası, icra müdürü ile birlikte Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından görevlendirilen sosyal çalışmacı, pedagog, psikolog veya çocuk gelişimcisi gibi bir uzmanın, bunların bulunmadığı yerlerde bir eğitimcinin hazır bulunması suretiyle yerine getirilir.