Boşanma Davalarında Yargılama
Boşanma Davalarında Yargılama Usulü
Türk Medeni Kanun, boşanma davalarında yargılama usulü 184’te düzenlemiş olup işbu maddenin unsurları incelenecektir.
TMK madde 184:
“Boşanmada yargılama, aşağıdaki kurallar saklı kalmak üzere Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa tâbidir:
1. Hâkim, boşanma veya ayrılık davasının dayandığı olguların varlığına vicdanen kanaat getirmedikçe, bunları ispatlanmış sayamaz.
2. Hâkim, bu olgular hakkında gerek re’sen, gerek istem üzerine taraflara yemin öneremez.
3. Tarafların bu konudaki her türlü ikrarları hâkimi bağlamaz.
4. Hâkim, kanıtları serbestçe takdir eder.
5. Boşanma veya ayrılığın fer’î sonuçlarına ilişkin anlaşmalar, hâkim tarafından onaylanmadıkça geçerli olmaz.
6. Hâkim, taraflardan birinin istemi üzerine duruşmanın gizli yapılmasına karar verebilir.”
1. Hakimin Vicdanen Kanaat Getirmesi
Hakimin vicdani kanaati, boşanma davaları açısından oldukça önem teşkil etmektedir. Hakim, tarafların ileri sürdüğü olayların gerçekten mevcut olduğu konusunda vicdani kanaat getirmezse bu olaylar ispat edilmiş olsa dahi dava reddedilecektir.
2. Yemin Önerilememesi
Boşanma davasının dayandığı olaylar için ne taraflar ne de hakim yemin önerebilecektir. Boşanma davalarında yemin deliline dayanmak mümkün değildir.
3. İkrarın Hakimi Bağlamaması
Tarafların ikrarı boşanma davası özelinde hakimi bağlamaz. Kanun koyucunun buradaki amacı tarafların öncesinde, hukuka aykırı şekilde boşanmasına engel olmaktır. Eşini dövdüğünü ikrar eden bir eşin dahi bu beyanları ile boşanmaya karar verilmemesi söz konusu olabilir.
YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİE. 2014/21165K. 2015/9882T. 12.5.2015 “Mahkemece davalı kadına duruşmaya gelip, sorulan sorulara cevap vermediği takdirde başka bir erkekle olan ilişkisini kabul edeceği belirtilerek isticvap davetiyesi çıkarılmış, davalı kadının davetiye tebliğine rağmen gelmemesi sebebiyle bu ilişkinin varlığı kabul edilerek boşanmaya karar verilmiştir. Boşanma davalarında tarafların ikrarı hakimi bağlamaz (TMK. m. 184/3). Açıklanan sebeple bu şekilde isticvap davetiyesi çıkarılması da usul hükümlerine göre doğru değildir.” |
4. Kanıtların Serbestçe Takdiri
İşbu unsurun isminden de anlaşılacağı üzere boşanma davalarında hakimin takdir yetkisi oldukça geniştir. Boşanma davalarının her biri kendine özgü ve oldukça hassas konular barındırması nedeniyle bu yetki oldukça öneme sahiptir.
5. Boşanmanın Feri Sonuçlarıyla İlgili Anlaşmaların Onaylanması
Bilinmektedir ki boşanma durumundaki eşler aralarında yapacakları bir sözleşme ile boşanmanın feri yani yan sonuçlarını belirleyebileceklerdir. Bu sözleşme mahkemeye sunulur ve ancak hakimin onayıyla sonuç doğurabilir.
6. Duruşmanın Gizli Yapılması
TMK madde 184/6 uyarınca şayet taraflardan birisi duruşmanın gizli yapılmasını talep ederse hakim bu doğrultuda duruşmanın gizli yapılmasına karar verebilir. Bu durum medeni usul hukukunda aleniyet ilkesinin bir istisnasını oluşturmaktadır.
Av. Ahmet EKİN &Stj. Av. Melike ERGÜN
