Anayasa Hukukunun Bilgi Kaynakları
Anayasa hukukunun bilgi kaynaklarından en önemlisi anayasadır. Anayasal bir meseleyle karşılaşıldığında yapılması gereken ilk şey anayasada o konuyla alakalı kural olup olmadığına bakmaktır.
Türk Anayasasının Bilgi Kaynakları Kaça Ayrılır?
Türk anayasasının bilgi kaynakları ikiye ayrılır, bunlardan ilki resmi kaynaklardır. Resmi kaynaklar arasında sayabileceğimiz Düstur ve TBMM Tutanak Dergisi ve Resmi Gazetedir. Saydığımız resmi kaynaklardan en önemlisi Resmi Gazetedir. Diğer bilgi kaynağına bakacak olursak o da özel kaynaklar yani anayasa derlemeleridir.
Anayasa Mahkemeleri Kararları, Anayasa Hukukunun Bilgi Kaynakları Arasında Sayılabilir Mi?
Anayasa hukukunun bilgi kaynaklarından bir diğeri anayasa mahkemeleri kararlarıdır. Bir anayasal mesele hakkında o ülkenin anayasasında herhangi bir kural yoksa. Ya da o kural düzenlenmemişse o konuda o ülkenin anayasa mahkemesinin daha önce verdiği kararlara bakmak gerekir.
Türk Anayasa Mahkemesi Kararlarına Nereden Ulaşabiliriz?
Türk Anayasa Mahkemesi kararlarına Resmi Gazeteden veya Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisinden ulaşabiliriz. Türk Anayasa Mahkemesi kararlarına www.anayasa.gov.tr adresinden anayasa mahkemesi’nin resmi internet sitesindeki Kararlar Bilgi Bankası’ndan ulaşmak mümkündür.
Bilimsel Eserler, Anayasa Hukukunun Bilgi Kaynakları Arasında Sayılabilir Mi?
Anayasa hukuku genel esaslarının üçüncü bilgi kaynağı bilimsel eserlerdir. Bilimsel eserler 3 gruba ayrılır. Bunlar genel eserler, monografiler ve makalelerdir. Genel eserler bize anayasa hukukunun bütünü hakkında bilgi verirler.
Monografi tarzında eserler ise anayasa hukuku alanında belirli bir konuyu derinlemesine inceleyen kitaplardır. Örneğin hükümet sistemi hakkında yazılmış bir kitap veya devlet şekilleri hakkında yazılmış bir kitap, bir monografidir. Makaleler ise yine belirli bir konu hakkında yazılan ve bir monografi teşkil etmeyecek uzunlukta kısa incelemeler oluşan yazılardır. Makaleler genellikle dergilerde yayınlanır.
Genel eserler
Bilimsel eserlerin ilki genel eserlerdir. Anayasa hukuku alanında Türkiye’de, Fransa’da, ABD’de ve diğer bazı ülkelerde yayınlanmış başlıca birçok genel eser mevcuttur.
Makaleler: Dergiler (Süreli Yayınlar)
Makaleler, monografi gibi sadece tek bir konuyu inceleyen fakat monografi den çok daha kısa örneğin 20-30 sayfa olan çalışmalardır. Makaleler, bilimsel ve mesleki dergilerde yayınlanırlar.
Kaynak Tarama ve Temin Etme Nasıl Yapılır?
Kaynak tarama ve temin etmeyi kitaplar ve makaleler arasında ayrım yaparak incelemek gerekir.
Kağıt Kitap, Arama ve Temin Etme:
- Kitap Arama: Kitap arama kütüphane kataloglarından yapılır. Bunun için kütüphaneye geçmeye gerek yoktur. İnternet aracılığıyla da kaynak taraması yapılabilir. Türk kütüphanelerinin internet sayfalarını örnek verecek olursak.
Milli Kütüphane (https://www.mkutup.gov.tr)
İstanbul Üniversitesi Kütüphaneleri (http://kutuphane.istanbul.edu.tr/)
Anadolu Üniversitesi Merkez Kütüphanesi (http://www.kdm.anadolu.edu.tr/)
- Temin Etme: Temin etme olayına gelecek olursak da aradığınız kitap bulunduğunuz yerdeki kütüphanede varsa onu kütüphaneden ödünç alabilirsiniz. Kitabın tamamına değil birkaç sayfasına ihtiyacınız varsa o sayfaları fotokopi çektirebilirsiniz. Fakat ülkemizdeki üniversitelerin kütüphanelerinde pek çok kitap bulunmaz. Bu yüzden öğrencilerin kendi kütüphanelerini yapmaları önerilir. Piyasada bulunan kitapları temin etmenin en sağlam yolu, onları kitapçıdan veya online olarak satın almaktır. Başka ülkelerde yayınlanan ve piyasada bulunan anayasa hukuku kitaplarında ise Amazon’un internet sayfasından ulaşabilirsiniz.
E-Kitap Arama ve Temin Etme
Artık pek çok kağıt kitabın e-kitap haline internet üzerinden ulaşılabilmektedir. Bunların bir kısmı ücretsiz, bir kısmı ise ücretlidir.
Bugün klasik kitapların hemen hemen hepsinin tam metinlerine internet üzerinden ücretsiz olarak ulaşmak mümkündür. Örneğin anayasa hukukuyla ilgili olarak Hobbes, Locke gibi düşünürlerin eserlerine ingilizce olarak ulaşabileceğiniz internet siteleri mevcuttur. Bunlara Google books sitesinden ulaşabilirsiniz.
Telif koruması altında bulunan kitapların e-kitap versiyonları çoğu zaman ücretlidir. Bu kitapların ücretini ödeyerek belirli bir süre kitapları kiralayabilirsiniz.
Makale Arama ve Temin Etme
- Arama: ‘’makale arama’’ ile yazar adı, makale başlığı, yayınlandığı derginin adı, cilt, sayı ve safa nosu gibi künye bilgilerine ulaşmayı kastediyoruz. Makale arama yakın zamanlara kadar kitap aramaya göre çok daha zordu. Çünkü kütüphanelerde kitap katalogları olmasına rağmen makale katalogları yoktu. Ancak günümüzde bu sorun online veri tabanları ile büyük ölçüde aşılmıştır.
- Temin Etme: Aradığınız ve künye bilgilerine ulaştığınız makaleyi temin etmeniz için bu makalenin yayınlandığı dergiye ulaşmanız gerekir. Bunun için de yakın zamanlara kadar söz konusu derginin bulunduğu kütüphaneye gitmeniz gerekir. Ancak günümüzde neredeyse bütün dergilerin aynı zamanda elektronik versiyonları da vardır. Bunlara kütüphaneye gitmeden internet üzerinden ulaşmak mümkündür.
Anayasa Türleri Nelerdir?
Anayasa türleri;
- Yazılı anayasa – yazısız anayasa,
- Yumuşak anayasa – Sert anayasa,
- Kazuistik anayasa – Çerçeve anayasa başlıkları altında toplam 3 ayrı sınıflandırmada incelenmektedir.
Yazılı Anayasa – Yazısız Anayasa Ayrımı
Yazılı anayasa bir anayasa içinde olması gereken kuralların yetkili bir organ tarafından bir belge içinde toplanması ile meydana gelir.
Yazısız anayasa toplum içinde uzunca bir süre kesintisiz şekilde tekrarlanan ve bağlayıcı olduğuna inanılan uygulamalardan oluşan anayasadır. Yazısız anayasanın en temel örneği İngiliz anayasasıdır.
Sert Anayasa Yumuşak Anayasa Ayrımı
Yumuşak anayasa normal kanunlarla aynı veya benzer usuller izlenerek yapılan veya değiştirilen anayasalardır.
Sert anayasa normal kanunlarda farklı ve daha zor usuller izlenerek yapılan anayasalardır. Bir anayasanın katı anayasa olması için gerekli özellikler şunlardır: halk oylaması gibi ek usullere yer verilmesi, değiştirilmesi için özel çoğunluklar aranması, değiştirilemeyecek maddeler içermesi, anayasanın belli bir süre veya belirli dönemlerde veya durumlarda değiştirilmesinin yasaklanması.
Kazuistik Anayasa – Çerçeve Anayasa Ayrımı
Çerçeve anayasa temel ilke ve hükümleri belirtmekle yetinir. Kısa, öz ve net hükümlerden oluşur.
Kazuistik anayasa ise madde yönünden çok ve söz konusu maddelerin uzun olduğu ayrıntılı hükümlere yer veren anayasalardır. Kazuistik anayasalar fazla detay barındırdığından değişen ve gelişen koşullara ayak uyduramama olasılıkları fazladır.
Ekin Hukuk Bürosu olarak alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.
Av. Ahmet EKİN & Zeynep Öykü ÖNDER
