Tüketici Hukuku
Tüketici Hukuku Nedir?
Bir mal veya hizmetten kişisel ihtiyaç sebebiyle yararlanan kişiye tüketici denmektedir.
Tüketici hukukunun doğuşunun temel nedeni ise tüketicinin korunmasıdır. Nitekim satıcı veya hizmet sağlayan ile yapılan işlemlerde tüketici her zaman güçsüz konumda olup korumaya muhtaçtır.
Tüketicinin ücret karşılığında satın aldığı ürün veya hizmette vaat edilen hususlar bulunmadığı takdirde belli haklara sahiptir. Tüketici hukuku, tüketicinin bazı şartların gerçekleşmesiyle belli başlı haklara sahip olmasını sağlayan hukuk dalıdır.
Tüketici hukuku sadece bu alan ile sınırlı olmayıp aynı zamanda tüketicilerin ekonomik çıkarlarının yanında sağlığını ve güvenliğini de korumaktadır.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, tüketici hukukunun temel kaynağını oluşturmaktadır.
Kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemleri almak tüketici hukukunun temel prensipleridir.
Tüketici Hakları Avukatı Nedir?
Tüketici hakları avukatı, tüketici ile satıcı arasında çıkan uyuşmazlıklarda hukuki danışmanlık veren ve hukuki sürecin takibini sağlayan kişidir.
Malın veya hizmetin ayıplı çıkması durumunda zayıf konumda olan tüketiciye birtakım haklar tanınmıştır. Tüketici hakları avukatı ise mevzuata uygun bir şekilde tüketicinin haklarını korumaya çalışmaktadır.
Tüketici Sözleşmeleri Nelerdir?
Sözleşme, hukuki bir sonuç doğurmaya yönelik iki ya da daha çok kişinin karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanlarıyla gerçekleşen işlemdir. Tüketici sözleşmeleri ise alıcı ve satıcı veya hizmet sağlayıcısı arasında yapılan, mal ve hizmetin satın alındığını belgeleyen sözleşmelerdir.
Tüketici bir bedel ödemeye taahhüt ederken satıcı veya hizmet sağlayıcısı tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere malın mülkiyetini veya kullanım hakkını devretmeyi ya da hizmetin sağlanmasını taahhüt etmektedir. Tüketici sözleşmelerine örnek olarak aşağıda sayılmış olan sözleşmeler gösterilebilir:
- Taksitle satış sözleşmesi
- Saklama sözleşmesi
- Taşıma sözleşmesi
- Cep telefonu aboneliği sözleşmesi
- Seyahat sözleşmesi
- Tedavi sözleşmesi
- Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri
- Tüketici kredisi sözleşmeleri
Ayıplı Hizmet Durumunda Tüketiciye Sağlanan Haklar Nelerdir?
Sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılan objektif özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmet, ayıplı hizmet olarak tanımlanmaktadır.
Ayıplı hizmetin varlığında tüketici, 5209 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’unun 15. maddesinde düzenlenmiş olan seçimlik haklardan yararlanabilir. Kanunda tüketiciye sözleşmeden dönme hakkı, hizmetin yeniden görülmesini isteme hakkı, ayıp oranında bedel indirimi talep etme hakkı ve hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarım hakkı olmak üzere 4 seçimlik hakkı tanınmaktadır.
Hizmetin ayıplı olması durumunda tüketici sözleşmeden dönme şeklindeki irade açıklamasını yaparak sözleşmeyi ortadan kaldırabilir. Ancak tüketicinin bu yönde çıkarlarının mevcut olmaması halinde hizmetin yeniden görülmesini de istenebilir. Tüketicinin ayıp oranında bedel indirimi talep etme hakkı olup talep ettiği takdirde hizmet sonucu ortaya çıkan eserin onarımını da isteyebilir.
Tüketici Avukatı Ne Yapar?
Tüketiciler temel olarak ticari herhangi bir amaç olmaksızın satıcı ve hizmet sağlayıcılarla işlem yapan kişilerdir. Tüketiciler satıcıya nazaran daha zayıf konumuna sahip olduklarından korunmaya muhtaçlardır.
Günümüzde özellikle e-ticaretin de artmasıyla birlikte tüketiciler çoğu zaman hak kaybına uğramamaktadır. Tüketici avukatı tüketicinin ayıplı mal veya hizmet alması sonucunda haklarını koruyan ve tüketiciye zararını karşılamak adına temsil eder. Tüketici avukatı satıcı veya hizmet sağlayıcı ile çıkan uyuşmazlıklarda tüketiciyi en etkin bir şekilde korumayı amaçlamaktadır.
Tüketici Hukuku İhtilaflarının Çözümü
Tüketici ile satıcı arasında ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü için Tüketici Mahkemelerinde dava yoluna gidilir. Ancak tüketici hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklara mahkemeye başvurmak için özel şartlar aranmaktadır. Nitekim tüketici uyuşmazlıklarında tüketici hakem heyetinin görev alanına giren ve tüketici hakem heyeti kararlarına karşı tüketici mahkemelerine yağlan itirazlar dışındaki tüketici uyuşmazlıklarında arabulucuya başvurma şartı getirilmiştir.
Tüketici Avukatı Hizmet Kapsamı
Tüketici avukatının hizmet kapsamı oldukça geniştir. Nitekim tüketici avukatı genel olarak tüketicinin zarar görmemesi adına tüketicinin uğradığı zararın tanzimi için hukuki süreci yönetmektedir.
Tüketici avukatı uyuşmazlığı tespit eder ve uyuşmazlığın çözümü için en doğru yolu seçerek hukuki süreci başlatır.
Tüketici avukatı; tüketici hakem heyet başvurusu, başvuru takibi, tüketici mahkemelerde dava açılması, söz konusu davaların takibi başta olmak üzere tüm tüketici hukuku işlerinde görev almaktadır.
Görevli Ve Yetkili Mahkemeleri Hangileridir?
Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemeleri görevlidir.
Tüketici mahkemesinin görev alanına girmek için ortaya çıkan uyuşmazlıkta bir tarafın tüketici sıfatına sahip olması yeterlidir.
Tüketici davaları, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde açılabilir. Ancak tüketici mahkemesinde dava açabilmek için öncelikle her yıl yeni belirlenen parasal sınırı aşması gerekiyor. 2023 yılında değeri 66 bin TL’nin altında bulunan tüketici uyuşmazlıklarında, il veya ilçe tüketici hakem heyetleri görevli olacaktır.
Sonuç
Tüketici uyuşmazlıkları niteliği itibariyle alanında uzman kişilerce büyük dikkat ve özen gösterilerek yürütülmesi gereken uyuşmazlıklardır. Uyuşmazlığın çözümü için birden fazla yol izlenebileceği için hangi yolun tüketicinin yararına olduğu hususu büyük önem taşımaktadır.
Tüketici uyuşmazlıklarına yönelik her türlü davada hak kaybına uğramamak adına hukuki sürecin bir vekil aracılığıyla yürütülmesinde fayda vardır. Ekin Hukuk Bürosu olarak her türlü problemlerinizde hak kaybınızı engellemek için tecrübeli ekibimiz ile yanınızdayız.