Hırsızlık Sigortası Nedir? Teminat Dışı Kalan Haller Nelerdir?

Hırsızlık sigortası, taşınır malların sahibinden veya elinde bulundurandan hileli davranışlarla çalınması rizikosuna karşı yaptırılır. Bu sigorta türünde sigortacı, poliçede yazılı yerdeki mal ve eşyaların hırsızlık ya da hırsızlığa teşebbüs nedeniyle uğradığı tüm hasarları ödemeyi taahhüt eder.

Hırsızlık sigortasının konusunu yalnızca sigortalıya ait mal ve eşyalar ile kendisiyle beraber oturan ailesi veya çalışanlarına ait mal ve eşyalar oluşturur. Nakit para, kıymetli evrak ve kıymetli maden gibi şeylerin sigorta kapsamına girmesi için poliçede açıkça yazılması, bedellerinin gösterilmesi ve kilit altında muhafaza edilmeleri gerekmektedir.

Hırsızlık Sigortası Türleri Nelerdir?

Hırsızlık olayları birbirlerinden farklıdır bu nedenle tüm hırsızlık olayları tek tip poliçede toplanamaz. Hırsızlık olaylarının çeşitliliği sebebiyle farklı hırsızlık sigortası türleri mevcuttur.

Kasa hırsızlık sigortaları:

Bu tip hırsızlık sigortası ile kasada muhafaza altına alınmış olan para ve diğer kıymetlerin çalınması rizikosu güvence altına alınır. Sigorta kapsamındaki hırsızlık şekli genel hırsızlık sigortasındaki gibidir; kasa anahtarı kullanılarak veya şifre girilerek yapılan hırsızlık teminat dışıdır. Kasa hırsızlık sigortası, konut kasalarında kasa içeriğini gösteren detaylı liste yapılması; ticarethane kasalarında ise kasa hareketlerini gösteren resmi defter tutulması halinde yapılabilir.

Emniyeti suiistimal sigortaları:

Sigorta konusu mal ve kıymetleri korumakla ve bunlarla ilgili işlemleri yapmakla görevli olan kişiler tarafından işlenen hırsızlıklara karşı yapılan sigorta türüdür. Emniyeti suiistimal yani güveni kötüye kullanma sigortası hırsızlık sigortasından ayrı olarak yapılır. Bu sigorta ile banka, kuyumcu, döviz bürosu gibi işletmeler kendi personellerinin kötüniyetli davranışlarına karşı güvence altına alınmaktadır.

Para taşıma sigortaları:

Para taşıma sigortaları ile para ve benzeri kıymetlerin taşınması sırasında meydana gelebilecek soygun, kaza veya kaybolma rizikoları teminat altına alınır. Para taşıma sigortası ile teminat altına alınan rizikolar:

• Üçüncü kişiler tarafından silahla tehdit ya da zor kullanma suretiyle gerçekleştirilen gasp ve hırsızlıklar,
• Taşıma yapılan aracın kaza yapması ile meydana gelen hasar ve hırsızlıklar,
• Taşıma esnasında zorunlu nedenlerden kaynaklı kayıplar,
• Grev, lokavt, halk hareketleri ile bu toplumsal olaylara müdahale sırasında veya doğal afet, yangın gibi olaylardan faydalanılarak yapılan hırsızlık, yağma ve tahribatlar.

Riziko Nedir?

Hırsızlık sigortası ile tüm rizikolar teminat altına alınmaz. Sigortacı, sigorta sözleşmesi, genel şartlar veya poliçede öngörülen şekilde meydana gelen hırsızlık olayı ile ortaya çıkan hasarları tazmin etmekle yükümlüdür.

Hırsızlık sigortası genel şartlarına göre teminat kapsamına giren rizikolar:

• Kırma, delme, yıkma, devirme, zorlamayla, araç, gereç veya bedeni çeviklik sayesinde tırmanma veya aşma suretiyle girilerek yapılan hırsızlık,
• Kaybolan, çalınan veya haksız yere elde edilen asıl anahtarla veya anahtar uydurarak veya başka aletler veya şifre yardımıyla kilit açma suretiyle girilerek yapılan hırsızlık,
• Sigortalı yerlere gizlice girip saklanarak veya kapanarak yapılan hırsızlık,
• Öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanma veya tehditle yapılan hırsızlık

halinde sigortalı kıymetlerde doğrudan meydana gelen maddi kayıp ve zararlar, teminat altına alınmıştır.

Teminat Dışında Kalan Haller Nelerdir?

Teminat kapsamı dışına olup ek sözleşme ile teminat kapsamına dahil edilebilecek kıymetler:

• Kürk ve ipek halı ile sanat veya antika değeri olan tablo, koleksiyon, heykel, biblo, resim, kitap, gravür, yazı, halı ve benzerleri,
• Model, kalıp, plan ve kroki, ihtira beratı, ticari defter ve benzerleri,
• Sigorta sözleşmesine konu olan yerler dahilinde bulunan kara, deniz ve hava araçları ile bunların yükleri,
• İşyeri ile bağlantısı olmayan vitrinlerde sergilenen mallar,
• Nakit, hisse senedi, tahvil ve kıymetli kâğıt ile altın, gümüş ve sair kıymetli maden ile bunlardan mamul eşya, mücevher, değerli taş, inci ve benzerleri,
• Sigortalıya, kendisiyle birlikte oturanlara ve çalışanlarına ait olmayıp da sigorta sözleşmesinde gösterilen yerde bulunan mallar,
• Konutlarda bulunan ve sigorta bedellerinin toplam sigorta bedelinin aşağıda belirtilen oranları aşan kısımları,

1. Sanat veya antika değeri olan tablo, koleksiyon, heykel, biblo, resim, kitap, gravür, yazı, halı ve benzerlerinin sigorta bedellerinin toplam sigorta bedelinin %5’ini aşan kısmı,
2. Altın, gümüş ve sair kıymetli maden ile bunlardan mamül eşya, mücevher, değerli taş, inci ve benzerlerinin sigorta bedellerinin toplam sigorta bedelinin %5’ini aşan kısmı,
3. Aksam ve teferruatları da dahil olmak üzere bilgisayar, video, video çekicisi, telsiz, televizyon, radyo, pikap, teyp, müzik seti, fotoğraf makinesi, film makinesi (gösterme veya çekme), dürbün ve mikroskopların sigorta bedellerinin toplam sigorta bedelinin % 10’unu aşan kısmı,
4. Kürk ve ipek halıların sigorta bedellerinin toplam sigorta bedelinin % 10’unu aşan kısmı.

Ek sözleşme ile teminat kapsamına dahil edilebilecek haller:

• Sigorta söz1eşmesinde gösterilen yerlerin içinde ara1ıksız 30 günden fazla kimse bulunmaması,
• Poliçede gösterilen yerlerde bulunan kıymetlerin, bu yerlerden taşınması ve bu yerlerin dışındaki adreslerde tutulması,
• Grev, lokavt, kargaşalık ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketler,
• Yangın, yıldırım, infilak, deprem, yanardağ püskürmesi, seylap, fırtına, yer kayması, kar ağırlığı,
• Sigortalının hizmetinde bulunan kimselerce yapılan hırsızlık ve tahribat,
• Kıyafet değiştirerek veya selahiyetli olmaksızın sıfat takınarak yapılan hırsızlık1ar,
• 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar.

Bazı haller ek sözleşme ile dahi sigorta teminatı kapsamına alınamaz.

Teminat dışında kalan haller:

• Savaş, istila, düşman hareketleri, iç savaş, ihtilal, ayaklanma ve askeri hareketlerden yararlanılarak yapılan hırsızlık, yağma ve bu suçlara teşebbüsten kaynaklanan zararlar,
• Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyon veya radyo-aktif bulaşma ya da bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerden yararlanılarak yapılan, hırsızlık, yağma ve tahribat (Bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını da kapsayacaktır).
• Kamu otoritesi tarafından sigortalı şeyler üzerinde yapılacak tasarruflardan yararlanılarak yapılan hırsızlık, yağma veya bu suçlara teşebbüsten kaynaklanan zararlar,
• Sigortalıyla birlikte yaşayan veya birlikte oturan kimseler tarafından yapılan hırsızlık ve tahribat,
• Hırsızların neden olacağı yangın, infilak ve dahili su zararları,
• Envanter açıkları.

Stj. Av. Atike KARAMAN & Av. Ahmet EKİN