İletişimin Denetlenmesi (CMK m. 135)

Bir suç dolayısıyla yapılan soruşturma ve kovuşturmada, suç işlendiğine ilişkin somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve başka suretle delil elde edilmesi imkânının bulunmaması durumunda şüpheli veya sanığın iletişimi denetlenebilir kayda alınabilir veya sinyal bilgileri değerlendirilebilir.

İletişimin Denetlenmesi Şartları

İletişimin denetlenmesi bazı şartlara tabi tutulmuştur. Bu şartlar şöyledir:

• Bir suç dolayısıyla yapılan soruşturma ve kovuşturmanın bulunması,
• Suç işlendiğine ilişkin somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığının bulunması,
• Başka suretle delil elde etme imkânının bulunmaması,
• Suçun İletişimin Denetlenmesi tedbirine müracaat edilecek suçlardan olması.
• Katalog suçlardan biri işlenmiş olmalıdır. Katalog suçlarla ilgili sınırlama yalnızca dinleme, kayda alma, sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi bakımından aranmaktadır. İletişimin tespiti tedbirine her suçta başvuru mümkündür.
• Kararda yüklenen suçun türü, hakkında tedbir uygulanacak kişinin kimliği, iletişim aracının türü, telefon numarası veya iletişim bağlantısını tespite imkân veren kodu, tedbirin türü, kapsamı ve süresi belirtilir.

Bu tedbir hâkim veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının kararıyla gerçekleşir. Cumhuriyet savcısı kararını derhâl hâkimin onayına sunar ve hâkim, kararını en geç yirmi dört saat içinde verir. Sürenin dolması veya hâkim tarafından aksine karar verilmesi hâlinde tedbir Cumhuriyet savcısı tarafından derhâl kaldırılır.

Dinleme, Kayda Alma, Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi Tedbirlerinde Katalog Suçlar

Sayılan tedbir türlerinin uygulanabilmesi için işlenen suçun Ceza Muhakemesi Kanunu’nda sayılmış katalog suçlardan olması gereklidir. Bu suçlar ise şöyledir;

• Türk Ceza Kanununda yer alan;
• Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti (madde 79, 80) ile organ veya doku ticareti (madde 91),
• Kasten öldürme (madde 81, 82, 83),
• İşkence (madde 94, 95),
• Cinsel saldırı (birinci fıkra hariç, madde 102),
• Çocukların cinsel istismarı (madde 103),
• Nitelikli hırsızlık (madde 142) ve yağma (madde 148, 149) ile nitelikli dolandırıcılık (madde 158),
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),
• Parada sahtecilik (madde 197),
• Suç işlemek amacıyla örgüt kurma (madde 220, fıkra üç),
• Fuhuş (madde 227),
• İhaleye fesat karıştırma (madde 235),
• Tefecilik (madde 241),
• Rüşvet (madde 252),
• Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama (madde 282),
• Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak (madde 302) ,
• Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar (madde 309, 311, 312, 313, 314, 315, 316),
• Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk (madde 328, 329, 330, 331, 333, 334, 335, 336, 337) suçları.
• Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda tanımlanan silah kaçakçılığı (madde 12) suçları.
• Bankalar Kanununun 22 nci maddesinin (3) ve (4) numaralı fıkralarında tanımlanan zimmet suçu,
• Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar.
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 68 ve 74 üncü maddelerinde tanımlanan suçlar.

İletişimin Denetlenmesinin Süresi

Tedbir kararı en çok iki ay için verilebilir; bu süre, bir ay daha uzatılabilir. Ancak, örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarla ilgili olarak gerekli görülmesi halinde hakim yukarıdaki  sürelere ek olarak her defasında bir aydan fazla olmamak ve toplam üç ayı geçmemek üzere uzatılmasına karar verebilir.

Şüpheli veya sanığın yakalanabilmesi için, mobil telefonun yeri, hâkim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının kararına istinaden tespit edilebilir. Bu hususa ilişkin olarak verilen kararda, mobil telefon numarası ve tespit işleminin süresi belirtilir. Tespit işlemi en çok iki ay için yapılabilir; bu süre, bir ay daha uzatılabilir.

Tesadüfen Elde Edilen Kanıtlar

İletişimin denetlenmesi sırasında, yürütülen soruşturma veya kovuşturması ile ilgisi olmayan fakat başka suçlara ait kanıtlara ulaşılabilir.

Bu kanıt muhafaza altına alınır ve durum Cumhuriyet Savcılığına derhâl bildirilir. Fakat bu delillerin yukarıda da sayılmış olan katalog suçlar dahilinde olması gerekir. Katalogda sayılmayan suçlarla alakalı elde edilen bilgiler delil olarak kullanılamaz.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Furkan DİLER