İşsizlik Maaşı

İş kaybı, birçok kişi için beklenmedik ve zorlu bir deneyimdir. Bu gibi durumlarda, sigortalı bir işte çalışırken işini kaybeden bireylere, yasal koşulları sağlamaları halinde, işsizlik dönemlerinde belirli bir süre ve miktarda ödeme yapılır. Bu ödeme, genellikle “işsizlik maaşı” ya da “işsizlik ödeneği” olarak adlandırılır.

İşsizlik Maaşı Kanuna Göre Kimleri Kapsar?

İşsizlik maaşı kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalıları, 4857 sayılı İş Kanununa göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlardan 5510 sayılı Kanunun 52. maddesinin birinci fıkrası kapsamında işsizlik sigortası primi ödeyen isteğe bağlı sigortalılar ile aynı Kanunun ek 6. maddesi kapsamındaki sigortalıları ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalıları kapsar.

İşsizlik Maaşı Nedir?

İşsizlik maaşı, bireylerin iş kaybı ve iş arama süreçlerinde karşılaştıkları gelir kaybını telafi etmeyi ve bu dönemde motivasyonlarını sürdürmelerini sağlamayı amaçlayan bir destek ödeneğidir. Belirli bir süre ve miktar üzerinden sağlanan bu ödeme, devlet tarafından sunulan bir sosyal yardım niteliği taşır.

İşsizlik Maaşı Şartları 2024

İşsizlik ödeneği belirli şartlar karşılanınca ödenmektedir işsizlik maaşı şartları şöyledir;

• Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
• Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası priminin ödenmiş olması,
• Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR’a başvurulmuş olması.

olarak sayılabilir.

İşsizlik Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır?

İnternet üzerinden başvuru yapmak isteyenler, İŞKUR’un resmi web sitesini kullanarak başvurularını gerçekleştirebilirler.

• İŞKUR web sitesine giriş yapın ve “İş Arayan Giriş” bölümünü seçerek TC kimlik numarası ve şifrenizle sisteme giriş yapın.
• Bireysel kullanıcı sekmesinden “İşsizlik Ödeneği Başvurusu” seçeneğine tıklayın.
• Ekranda bir bilgilendirme formu görüntülenecektir. Bu formu dikkatlice okuyun ve ardından onaylayın.
• Sistemin sizden talep ettiği gerekli bilgileri eksiksiz bir şekilde doldurun.
• “Kaydet” butonuna tıklayarak işleminizi tamamlayın.
• Başvuru işlemiyle ilgili bir onay mesajı telefonunuza gönderilecektir.

İşsizlik Maaşı Nasıl Hesaplanır?

İşsizlik maaşı, çalışanın sigorta primlerine ve sigortalılık süresine göre hesaplanır. Ödenecek maaşın süresi ise şöyledir:

• 600 gün sigortalı olanlar en az 180 gün,
• 900 gün sigortalı olanlar en az 240 gün,
• 1080 gün sigortalı olanlar en az 300 gün işsizlik maaşı alabilirler.

İşsizlik maaşının tutarı, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları temel alınarak hesaplanır. Günlük ortalama brüt kazancın %40’ı esas alınır ve bu şekilde aylık işsizlik maaşı belirlenir.

Örneğin brüt günlük maaşı 1.000 TL olan bir çalışanın işsizlik maaşı şu şekilde hesaplanır:

• Günlük brüt kazanç: 1.000 TL
• İşsizlik maaşı oranı: %40
• Günlük işsizlik maaşı: 1.000 TL × %40 = 400 TL
• Aylık işsizlik maaşı: 400 TL × 30 gün = 12.000 TL

Ancak, işsizlik maaşı tutarı yasal sınır olan brüt asgari ücretin %40’ı ile %80’i arasında olmalıdır. Bu sınırlar içinde kaldığı sürece ödeme yapılır. Eğer maaş bu aralığı aşarsa, ödenebilecek en yüksek tutar üzerinden hesaplama yapılır.

Asgari Ücret İşsizlik Maaşı Hesaplama

Son 4 Ay 2024 Yılına Ait Asgari Ücretle Çalışan bir kişi aylık ortalama
20.002,50 TL kazanmaktadır. Damga vergisi de düşüldüğünde 7.940,27 TL işsizlik maaşına hak kazanılacaktır

En Düşük İşsizlik Maaşı Ne Kadardır?

2024 yılında, en az 4 ay çalışmış bir işçinin şartları taşıması halinde, işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak belirlenmektedir. En düşük işsizlik maaşı, en düşük günlük ortalama brüt kazancın %40’ı olarak hesaplanır.

Kısa Çalışma Ödeneği İşsizlik Maaşı Hesaplama

İşyerindeki çalışma sürelerinin geçici olarak azaltılması veya tamamen durdurulması durumunda, sigortalılara üç ayı geçmemek kaydıyla çalışamadıkları süre boyunca gelir desteği sağlanan bir uygulamadır. Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, işsizlik ödeneği süresinden düşülmektedir. Ancak, bu kesintilerin yapılmasına Cumhurbaşkanı karar verir ve yetkilidir.

Askerlik Sonrası İşsizlik Maaşı Hesaplama

Askerlik nedeniyle işten ayrılma durumunda, normalde hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde başvuru yapılması gerekirken, askerlik sebebiyle işten ayrılmada bu başvuru süresi, kişinin terhis olduktan sonra başlayacaktır.

Kişinin askerlik öncesinde işsizlik ödeneği aldığı durumlarda ise, muvazzaf askerlik dışında başka bir nedenle silahaltına alınan işsizlerin işsizlik ödenekleri, bu durumları devam ettiği sürece durdurulacaktır.

SSK İşsizlik Maaşı Hesaplama 2024

2024 yılı için örnek aylık işsizlik ödeneği hesabı şöyledir:

6 Ay Çalıştım İşsizlik Maaşı Alabilir miyim?

e-Devlet üzerinden işsizlik maaşı başvurusu yapabilmek için, son çalıştığınız iş yerinde belirli bir süre çalışma şartı bulunmaktadır. İŞKUR’un işsizlik maaşı için belirlediği koşullar arasında, en az 120 gün (4 ay) çalışma süresi yer almaktadır.

Kişinin işten ayrılmadan önce en az 120 gün boyunca çalışmış olması gerekmektedir. Bu şartı sağlayan bireyler işsizlik ödeneği almaya hak kazanabilirler. Yani, iş yerinden ayrılmadan önce en az 6 ay çalışmış olan kişiler, işsizlik maaşı alabilmek için gerekli çalışma günü koşulunu yerine getirmiş olurlar. Bu durumda, 6 ay çalışanlar işsizlik ödeneği alabilirler.

İşsizlik Maaşı Kaç Ay Alınır?

İş akdinin sona ermesinden önceki 3 yıl içerisindeki çalışma sürelerine maaşın alınacağı süre değişmektedir. Bu süreler şöyledir:

• 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün süreyle işsizlik ödeneği verilir.
• 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün süreyle işsizlik ödeneği verilir.
• 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün süreyle işsizlik ödeneği verilir.

İşsizlik Maaşı Ne Zaman Yatar ?

İşsizlik maaşının ödenme günü her ayın beşidir. Çalışma bakanı bu ödeme tarihini öne çekebilmektedir. Sigortası olan işsizlerin ödemeleri, bildirdikleri IBAN aracılığıyla yatırılmaktadır. Hesap numarası eksik veya hatalı bildirilmişse ödeme en yakın PTT Bank aracılığıyla yapılır.

İşsizlik Maaşı Alanlar Genel Sağlık Sigortasından Faydalanabilir mi?

İşsizlik ödeneği alan kişiler, Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamına dâhil edilir. İşsizlik maaşı ödenen süre boyunca, sigortalılar adına yalnızca Genel Sağlık Sigortası primleri, İşsizlik Sigortası Fonu tarafından ödenmektedir. Ayrıca, işsizlik maaşı alan kişilerin bakmakla yükümlü olduğu aile üyeleri de Genel Sağlık Sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.

İşsizlik Maaşı Nereden Sorgulanır?

İşsizlik maaşı e – Devlet üzerinden İşsizlik Ödeneği/İş Kaybı Tazminatı ve Kısa Çalışma Ödeneği Sorgulama sekmesi üzerinden sorgulanabilir.

İşsizlik Maaşı Hangi Şartlarda Kesilmektedir

İşsizlik maaşının hangi hallerde kesileceğini şöyle sıralayabiliriz:

İŞKUR ile ilgili işsizlik ödeneği kesilmesine neden olan durumları maddeler halinde şu şekilde sıralayabiliriz:

• İŞKUR tarafından önerilen mesleklere uygun, son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın, aynı zamanda ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin işsizlik ödeneği kesilmektedir.
• İşsizlik maaşı aldığı süre içinde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilen kişilerin işsizlik ödenekleri, tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
• İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların maaşları, “Emeklilik” nedeniyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarihten itibaren kesilir.
• İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen kişilerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir.
• Haklı bir nedene dayanmaksızın, İŞKUR tarafından yapılan çağrılara zamanında cevap vermeyen, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyen kişilerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir.
• Yukarıdaki durumların sona ermesi halinde, işsizlik ödeneği ödemelerine yeniden başlanabilir. Ancak, ödenek süresi başlangıçta belirlenen toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçemez.

Yabancı Uyruklu Kişiler İşsizlik Maaşı Alabilir mi?

Başvuru ve prim ödeme şartlarını sağlayan yabancı uyruklu kişiler ikamet/oturma iznine sahip olmaları kaydıyla işsizlik maaşından faydalanabilirler. Uluslararası koruma ve geçici koruma statülerinin dışında kalan yabancılar ise, sadece işsizlik maaşından faydalanmak istedikleri takdirde İŞKUR kaydı için “çalışma izni” koşulu aranmamış olup “ikamet izni” yeterlidir.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Furkan DİLER