İcra Harç ve Giderleri

İcra takibinin yapılıp sonuçlandırılmasına kadar harcanan paraların tamamı icra (takip) harç ve giderleridir. İcra ve iflas harçları 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun (1) sayılı tarifesinin (B) bölümünde düzenlenmiştir.

İcra Harçları

İcra hukuku kişilere özel hukuktan kaynaklı hak ve alacaklarına devletin koruması ile kavuşma imkanı tanımaktadır. Devletin kamu hizmetlerini parasız yerine getirmesi sosyal devlet anlayışının bir gereğidir. Ancak icra hukuku ile kişiler özel hukuk kaynaklı hak ve alacaklarına kavuştuğu için yapılan icra masraflarının bir kısmının icra organlarının hizmetinden faydalananlardan alınması uygun görülmüştür. Bir icra işlemi için öngörülmüş olan harçların tamamı yatırılmadıkça o işlem yapılamaz. İcra takiplerinde, takipten sonra işleyecek faizler harçların hesaplanmasında dikkate alınmaz.

İcra Takiplerinde Alınan Harçlar

• Başvurma harcı: İlamlı veya ilamsız icra takibinde bulunan alacaklıdan alınır. Bu harç maktudur.
• Peşin harç:İlamsız takiplerde takip talebinde bulunan alacaklıdan alacağın ‰5(binde beş) oranında tahsil edilir. Peşin harçlar takip sonunda alınacak asıl harca mahsup olunur. İlama dayanmayan takiplerde alacaklı mahkemeye müracaata mecbur kalırsa, peşinalınan harç kendisine iade olunur veya alacaklının isteği üzerine mahkeme harçlarına mahsup edilir
• Merkezi takip harcı:Abonelik sözleşmesinden kaynaklanan para alacaklarının takibinde %2 oranında alınır.
• Tahsil harcı:Konusu para veya para ile değerlendirilmesi mümkün olan icra takiplerinde, takibin değeri üzerinden takibin başarıyla sonuçlandırılması nedeniyle alınan nispi harçtır. Harç oranı icra takibi devam ettiği sürece artmaktadır. Alacağın ödenmesi sırasında yatırılan paradan tahsil edilir. Tahsil harcı, alacaklı alacağını icra kasasından tahsil ederken alınır ancak yükümlüsü borçludur. Ödeme emri veya icra emrinin tebliğinden önce yapılan ödemelerden alınmaz. Hacizlerin kaldırılabilmesi için ödenmiş olması gerekir. Tahsil harcı oranları:

1. Ödeme veya icra emri tebliği üzerine hacizden önce ödenen paralarda %4,55
2. Hacizden sonra ve satıştan önce ödenen paralarda % 9,10
3. Satıştan sonra tahsil olunan paralarda %11,38

• İcranın yerine getirilmesi harcı:Konusu para ile değerlendirilemeyen ilamlı icra takiplerinde takip sonunda alınan maktu harçtır. Örneğin çocuk teslimi.
• Cezaevi harcı:İcra takibinin sonunda miktar ve kıymeti belli olan ilamlı ve ilamsız alacaklardan tahsil olunan paranın %2’si; kıymeti belli olmayan ilamların icrasından tahsil olunan harcın yarısı oranında alınır. Cezaevi harcı alacaklıdan alınır; borçluya yükletilemez. İflas ve konkordatoda cezaevi harcı alınmaz.
• Feragat harcı:Herhangi bir sebeple icra takibinden vazgeçildiğinin tutanağa yazılması için vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısı alınır. Satıştan sonra vazgeçilirse tahsil harcı tam olarak alınır. Feragat harcı alacaklıdan alınır. Ödeme ve icra emri tebliğinden önce yapılan ödemeler tahsil harcına tabi olmadığı için bu dönemde yapılan feragatten de harç alınmaz.
• Haciz, teslim ve satış harcı:İcra ve iflas işlemlerinin daire dışında memur tarafından yapılan hallerde alınan maktu bir harçtır. Her işlem için ayrı alınır.

İcra Mahkemesinde Alınan Harçlar

• Başvurma harcı: İcra mahkemesine yapılan başvurulardan alınan maktu harçtır. Örneğin şikayet, imzaya ve borca itiraz.
• Karar ve ilam harcı: Kural olarak icra mahkemesi kararları maktu karar ve ilam harcına tabidir; ancak cezaya ilişkin kararları bu harçtan muaftır. İcra mahkemesinde görülen davalarda nispi oranda karar ve ilam harcı alınır.

İcra Giderleri

İcra organlarının takibi tam ve doğru bir şekilde yapabilmeleri için yaptıkları harcamalardır. İcra dosyasına ilişkin hizmet ya da işi yapmış olan kişilere ödenir. Örneğin bilirkişi ücreti, hacizli malın muhafazası için ödenen para. Eğer alacaklı bir işin yapılmasını istiyorsa gideri peşin olarak ödemelidir aksi takdirde talebi hükümsüz kalır. Alacaklı tahsil edilen paradan yaptığı gideri alabilir.

İcra Harç ve Giderlerinin Sorumlulukları

İcra harç ve giderleri takip sonunda haksız çıkan tarafa yükletilir. Eğer borçlu olduğu iddia edilen kişinin takip sonunda da gerçekten borçlu olduğu anlaşılırsa borcuyla birlikte icra harç ve giderlerinden de ayrıca bir hüküm veya takibe gerek olmaksızın sorumlu olacaktır.

Borçlunun icra harç ve giderlerinden sorumlu tutulabilmesi için icra takibinin sonuçlanmış olması gereklidir. Eğer alacaklı takibini satış ve paraların paylaştırılmasına kadar götürmez, takibini geri çekerse borçlu harç ve giderlerden sorumlu olmaz; ödediği harç ve yapmış olduğu giderlere kendisi katlanır.

Cezaevi ve feragat harcı borçludan alınamaz.

İcrada Avukatlık (Vekalet) Ücreti

İcra ve İflas Kanunu’nun 138.maddesinin 3.fıkra hükmü şu şekildedir “Vekil vasıtasiyle yapılan takiplerde vekalet ücretinin miktarı, alacaklı ile borçlu arasında yapılmış sözleşmeye bakılmaksızın, icra memuru tarafından avukatlık ücret tarifesine göre hesaplanır. Bu şekilde tayin olunan vekalet ücreti de takip masraflarına dahildir.”

İcra veya iflas takiplerinde kendini bir vekil ile temsil ettiren taraf vekiline bir ücret öder. Vekilin takipteki hizmetine karşı aldığı para avukatlık ücretidir. İş sahibinin vekiline ödeyeceği bu ücret icra takip gideri olan vekalet ücreti değildir. Buradaki durum vekil ve müvekkili arasındadır. Avukatlık ücreti ile ilgili hususlar Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde düzenlenmiştir.

İcra takibini bir vekil aracılığıyla gerçekleştiren alacaklıya, avukatın icra dairesindeki hizmeti nedeniyle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre vekalet ücreti ödenir. Bu vekalet ücreti icra gideridir. Diğer icra giderleri gibi takip sonunda haksız çıkan borçludan tahsil edilir. Talep olmasa bile vekalet ücreti icra müdürü tarafından asgari ücret tarifesine göre re’sen hesaplanır.

Bir icra takibi nedeniyle icra mahkemesine başvurulursa ve haklı çıkan taraf bir vekil ile temsil edilmişse icra mahkemesi tarafından haklı taraf lehine ayrı bir vekalet ücretine hükmedilir.

İcra dairesi ve icra mahkemesi tarafından haklı çıkan taraf lehine hükmedilen vekalet ücreti avukata aittir. Alacaklı veya borçlu birden fazla vekil ile temsil ediliyorsa haklı çıkmaları halinde bir avukatlık ücretinden fazlasına hükmedilemez.